haber

"Haber nedir?" sorusunun cevabının çok basit olduğunu düşünebilirsiniz. Haber, yeni niteliğine sahip, hali hazırda vuku bulan olaydır. Sözlüğe baktığınızda, haberin "yeni gerçekleşmiş olayların veya önceden
bilinmeyen bilgilerin aktarılması" olarak tanımlandığını görürsünüz. Ne var ki, her gün dünyada vuku bulan olayların çoğu gazetelerde veya haber yayınlarında yer
almamaktadır. O halde bir öyküye basılıp yayınlatılacak haber değerini kazandıran nedir? Gerçek cevap şudur:
Bu durum çeşitli faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak konuşmak gerekirse, haber, hedef kitleyi büyük ölçüde ilgilendiren bilgidir; dolayısıyla, Buenos Aires'te büyük bir haber niteliği taşıyan olay, Bakü'de haber niteliği bile taşımayabilir. Gazeteciler aşağıdaki "haber
değerleri"ne dayanarak hangi haberleri ele alacaklarına karar verirler:
Zamanında Olma
yakın zamanda mı gerçekleşti veya bu konuda yeni mi bilgi edindik? Eğer öyleyse, bu durum olaya haber değeri kazandırabilir. "Yakın zamanda" kelimesinin anlamı ortama bağlı olarak değişir elbette. Haftalık bir haber dergisi için, bir önceki yayından itibaren gerçekleşen her şey
güncel sayılabilir. 24 saat yayın yapan kablolu bir haber kanalı içinse, en güncel haber "son dakika haberi" veya bunun gibi şu an gerçekleşen ve olay yerindeki bir muhabir tarafından canlı olarak aktarılan bir olay olabilir.
Etki
Olaydan pek çok insan mı yoksa az sayıda insan mı etkileniyor? Yaşadığınız yerdeki 20.000 kişiye hizmet veren su sistemindeki kirlenmenin bir etkisi vardır; çünkü hedef kitlenizi doğrudan etkilemektedir. Uzak bir şehirdeki yaz kampında kirli sudan ölen 10 çocuk da etki niteliğine sahiptir; çünkü hedef kitle öyküye güçlü bir duygusal tepki verecektir. Şehirde birkaç saat süren
bir kesintiye neden olmadığı sürece bir işçinin bir elektrik hattını kesmesi ise büyük bir haber değildir.
Yakınlık
Yaşadığınız yere yakın bir şey mi oldu veya olayda yaşadığınız yerde oturan insanlar da yer alıyor mu? Çad'da gerçekleşen bir uçak kazası N'Djamena'da manşet olacaktır; ne var ki uçakta Şilili yolcu yoksa aynı haber Şili'de ön sayfalarda yer almayacaktır.
Tartışmalı Haberler
İnsanlar bu konuda anlaşmazlığa mı düşüyor? İçinde çatışma ve gerginlik olan, kamuoyunda tartışmaya yol açan öykülere ilgi duymak insanın doğasında vardır. İnsanlar taraf olmayı ve mücadeleyi kimin tarafının kazanacağını görmekten hoşlanırlar. Çatışma her zaman bir kişinin
görüşlerinin bir başkasının görüşleriyle uyuşmaması anlamına gelmemektedir. Bir hastalığa karşı savaşan doktorların veya adil olmayan bir kurala karşı çıkan vatandaşların öykülerinde de çatışma
niteliği vardır.
Ünlü İsimler
Olayda çok tanınan biri mi yer alıyor? Sıradan etkinlikler ya da aksilikler, içinde başbakan veya bir film yıldızı yer alıyorsa haber olabilir. Yolcularından biri ünlü bir rock müzisyeni olduğu takdirde,
Çad'daki uçak kazası bütün dünyada manşet olacaktır.
Güncellik
İnsanlar bu olaydan mı bahsediyor? Korkunç bir otobüs kazasından sonra düzenlenmediği sürece, otobüs güvenliği hakkında yapılan bir hükümet toplantısı fazla ilgi çekmeyecektir. Bir futbol
maçında yaşanan bir olay sohbetlerin ana konusunu oluşturuyorsa birkaç gün haberlerde yer alabilir.
Tuhaflık
Meydana gelen olay sıra dışı mı? Bir deyim vardır: "Bir köpek bir adamı ısırırsa, haber olmaz. Ancak bir adam bir köpeği ısırırsa, işte bu haber olur!" Olağandışı ve beklenemedik durumlar insanın doğasındaki merak duygusuna hitap eder.
Bir olaya haber niteliği kazandıran şey, hedef kitlenin yapısına, yani insanların yalnızca nerede yaşadıklarına değil, kim olduklarına da bağlıdır. Farklı yaşam tarzları ve endişeleri olan kişiler
farklı türden haberlerle ilgilenir. Daha genç bir hedef kitlesi olan bir radyo haber programında müzik ve spor yıldızlarıyla ilgili öyküler yer alabilir; ancak aynı yıldızları hedef kitlesi daha yaşlı ve daha zengin insanlar olan bir iş gazetesinde göremezsiniz. Medikal haberleri konu alan haftalık bir dergi, deney aşamasındaki bir ilacın test edilmesine ilişkin haberlere yer verecektir; çünkü bu yayını okuyan doktorlar büyük ihtimalle bu haberle ilgilenecektir. Ne var ki daha genel olayları
konu alan yerel gazeteler aynı ilacın iyi bilinen bir hastalığı tedavi etmede kullanılma olasılığı yoksa, bu habere yer vermeyecektir. Ancak araştırmanın yürütüldüğü yerdeki bir yerel gazete
istisnai olarak habere yer verebilir.
Haber kuruluşları işlerini kamu hizmeti olarak görmektedir, dolayısıyla haberler, insanların günlük yaşamlarını sürdürmelerini ve bir demokraside üretken vatandaşlar olmalarını sağlayacak bilgilerden oluşmalıdır. Ancak pek çok haber kuruluşu aynı zamanda ayakta kalabilmek için kâr
etmek zorunda olan işletmelerdir, dolayısıyla haberlerde bir kitleyi kendilerine çekecek öğeler de bulunmalıdır: Sözgelimi, sadece ilgi duydukları için insanların bilmek isteyecekleri öyküler. Bu iki özellik birbiriyle çatışmak zorunda değildir. Aslında günün en iyi hikayeleri hem önemli hem de
ilginçtir. Ancak öykülerin temel iki kategoriye ayrılması haber kuruluşlarında sıkça rastlanan bir durumdur: Haber kuruluşları haberleri güncel haberler ve “soft” haberler olarak ikiye ayırmaktadır. “Soft” haberler aynı zamanda öyküleştirilmiş haber/dizi-inceleme (feature) olarak adlandırılmaktadır.
(alıntı)

Edit: imla

-"ergen gibi davranıyorsunuz"
+"o zaman size çıkma teklifi ediyorum (sessizlik) insan içine çıkalım."
swh. kahkaha atıyoruuuuum abiiiii.
Fox yine bildiğimiz gibi.

Ozgur ozerin akpli vekile verdigi ayar.

Kitle iletişim araçlarında yer alan haberler, bireyleri kişisel, yerel, yöresel, ulusal ve uluslararası düzeyde; toplumsal, siyasal, ekonomik ve kültürel yaşamdaki gelişmelerden bilgi sahibi kılarlar. Özetle haber; kişileri bilgilendirir, eğitir, eğlendirir, üzer, sevindirir, eyleme yöneltir ya da eylemden vazgeçirir.