türleşme

Tür genellikle, doğada birbiri ile üreyebilen ya da üreme imkanı olan bir grup birey olarak tanımlanır. Bu anlamda tür, doğal koşullarda mümkün olan en büyük gen havuzudur Türün bu tanımı kesin ve tam gibi görünmekle birlikte, aslında doğada bu tanımı uygulamanın zor olduğu pek çok durumla karşılaşıyoruz. Örneğin, çoğu bakterinin başlıca üreme şekli eşeysiz üremedir. Sağdaki bakteri, ikiye bölünme yöntemiyle eşeysiz ürerken görülüyor. Türün bu "birbirleri ile çiftleşerek üreyen bireyler" tanımını, sadece (ya da çoğu zaman) eşeysiz üreme ile çoğalan organizmalara uygulamak her zaman kolay
olmayabilir. Aynı zamanda, doğadaki pek çok bitki ve bazı hayvanlar melez yavrular oluşturabilir. Leş kargası ve Avrupa leş kargası
birbirinden farklı görünür ve çoğunlukla kendi grupları içinde
çiftleşirler, ancak bazı bölgelerde melezleşir yani birbirleri ile de
çiftleşirler. Bu durumda ayrı türler olarak mı ele alınmalılar yoksa aynı tür olarak mı?

Türleşme, soyun bölünmesi sonucunda iki ya da daha fazla farklı türün oluşmasıdır. Yaşam ağacında, bir meyve sineği türünden oluşan bir dalın ucuna baktığınızı düşünün. Meyve sineğinizin bulunduğu dalcıktan soyoluş boyunca aşağı doğru inin ve dalcığın ağacın geri kalanına bağlandığı çatala ulaşın. Bu dallanma noktası ve ağaç üzerindeki tüm diğer dallanma noktalarının hepsi birer türleşme olayıdır. Öncesinde sadece bir soyun bulunduğu bu noktada meydana gelen genetik değişiklikler iki ayrı meyve sineği soyunun ortaya çıkmasına neden oldu. Peki bu neden ve nasıl oldu?

1995 yazında, köklerinden sökülmüş ağaçları sal olarak kullanan en az 15 iguana, Marilyn Kasırgası'ndan sağ çıktı. Karayip Adası Anguilla'ya yerleşmeden önce bir ay kadar deniz yolculuğu yaptılar. Bu az sayıdaki birey muhtemelen kendi türleri olan Iguana iguana'nın bu adaya çıkan ilk örnekleriydi. Iguana iguana'nın Anguilla'ya yerleşen başka gözü pek bireyleri vardıysa da, bunlar insanlar tarafından gözlenmeden önce ölmüş olmalılar. Evrim biyologları daha sonra ne olduğunu bilmek için can atıyorlar: Yeni gelen iguanalar ölüp gidecekler mi, hayatta kalıp biraz değişecekler mi, yoksa diğer Iguana iguana bireyleri ile üreme yalıtımı ile ayrılacak ve yeni bir türe mi
dönüşecekler? Yeni bir farklıyurtlu türleşme olayının ilk
aşamalarına tanıklık ediyor olabiliriz, ancak bu kadar kısa bir
sürede bundan emin olamayız.