tüketici satın alma süreci

laik bir hanim
Tüketicilerin; satın alma kararını vermesi beş aşamadan oluşan bir süreçtir. İlk aşama olan “problemi tanıma”; tüketicinin çözülmesi gereken bir problemin farkına varması demektir. İkinci aşama olan “bilgi arayışı”; tüketicinin, farkına vardığı problemini çözmek üzere çevresindeki uygun verileri toplamaya çalışmasıdır. Daha sonraki “alternatiflerin değerlendirilmesi” ve “ürün seçimi” aşamaları tüketicilerin belki de karar vermekte en çok zorlandıkları aşamadır. Piyasadaki sayısız ürün ve aynı ürünün onlarca farklı markası arasında tüketici, bir seçim yapmak durumundadır. Son aşama olan “değerlendirme süreci” sona erdiğinde, satın alma davranışında bulunan tüketicilerde, farklı miktar ve yönlerde yeniden satın alma motivasyonu oluşmaktadır. İlk aşama olarak kabul edilen sorunun belirlenmesi, tüketicinin var olan ihtiyacıtanımasını, bu ihtiyacı karşılaması gerektiği fikrini kabul etmesini kapsayan bir aşamadır.

Tüketim ihtiyacının varlığını, problemini kabul etmesidir. İkinci aşama olan bilgi arayışıaşaması, tüketicinin, farkına vardığı, varlığını kabul ettiği tüketim ihtiyacını karşılamak, problemini çözmek üzere çevresinde ihtiyaca yönelik uygun bilgi ve verileri toplama sürecidir. Alternatiflerin değerlendirilmesi sürecinde ise tüketici ihtiyaçlarını ve mevcut alternatifleri göz önünde bulundurarak ihtiyacını en sağlıklışekilde karşılayacak seçeneğe ulaşmayı amaçlar. Ürün seçimi aşaması tüketicinin en zorlandığı aşamalardan biridir. Birçok açıdan seçenekleri incelemesi ve bir tercih yapması gerekmektedir. Satın alma sürecinde ise tüketiciler problemlerini tanımladıktan sonra bu probleme uygun seçenekleri değerlendirdikten sonra karar verip satın alma davranışını gerçekleştirmektedir. Tüketici satın alma kararını uygularken beklentilerini, ihtiyaçlarını dikkate alarak alternatifleri değerlendirmektedir. Bu noktada tüketici fiyat, ürün, kalite özelliklerine göre marka tercihi yapmaktadır. Eğer tüketici kullandığı ürün ve markadan memnun kalmışsa satın alma davranışınıtekrarlamaktadır. Son aşama olan değerlendirme sürecinde tüketicinin gerçekleştirdiği alışverişin geleceğe yönelik feed-backler (geri bildirim) alınır. Ürün memnuniyeti, hizmet memnuniyeti, tüketicinin sadık müşteri olarak kazanılma olasılıkları bu süreç de cevap bulur. Tüketicileri satın almaya iten en önemli unsur, işletmelerin uyguladıkları pazarlama çalışmaları ile piyasada kabul faaliyetleridir. Buna ek olarak kültürel farklılıklar, aile ve sosyal çevre, ekonomik olanaklar insanları satın almaya motive eden önemli etkenlerdir. Tüketiciler, deneme ve tekrarlanan alışverişler olmak üzere iki çeşit satın alma davranışı gösterirler. Özellikle ilk kez satın alınan ürünlerde tüketici, küçük miktarları tercih ederek deneme şeklinde satın alma davranışını gösterirler. Deneme satın almanın amacı satın alınan yeni ürünün kullanım yoluyla değerlendirilmesidir. Çoğunlukla her tüketici ilk kez kullanıcı ürün için bu tip satın alma davranışına başvurur. Deneme kullanımı sonucu tüketici yeni ürünün ihtiyacını önceden kullanılan ürünlerden daha iyi giderdiğine inanırsa ürünü ikinci kez satın alır ve tekrarlanan satın alma davranışını göstermeye başlar.