karl detroit

Çayınızı kahvenizi alın gelin. Türk edebiyat tarihine dolaylı yoldan çok büyük katkıları olan bir almanın hikayesi başlıyo.

Sene 1827 günlerden 18 kasım. Almanyanın brandenburg bölgesinde ludwig karl friedrich detroit adında bir çocuk dünyaya gelir. Ya da herkesin söylediği ismiyle karl detroit. Ev hanımı bir anne ve müzik öğretmeni olan bir babanın oğludur karl detroit. Baba her ne kadar sanatla ilgilense de sanatçı olamayacak kadar kaba bir insandır. Neticesinde aile için şiddetten dolayı karl detroit magdeburg kentinde fransızların işlettiği bir yetimhaneye bırakılır. Henüz 9 yaşındadır. Anne-baba hayatta ama o yetimhanede. Acı dolu bir yaşam.

3 yıl geçer ve artık karl 12 yaşına gelmiştir. Yetimhane artık canını sıkar. Bir gece yatakhanenin penceresinden atlar ve kaçar.

Liman kentidir magdeburg ve bu yüzden gemiciliği gelişmiştir. Karl detroit bir gemiye gider iş ister, miço olarak çalışmaya başlar. Geminin koşulları 12 yaşındaki karl detroit için oldukça acımasızdır ve kötü muameleye maruz kalır 12 yaşındaki bu çocuk.

Gemi yolunu alır ve o yol gemiyi istanbula sürükler. Ve küçük karl detroit istanbulda kendisini suya, bırakır yüzdükçe yüzer. Kıyıya çıkar. Bu olaydan haberi olan birisi vardır. O da osmanlı sadrazamı ali paşadır. Entellektüel bir insandır sadrazamn ve karl detroit ile de yakından ilgilenir. Ancak merak ettiği bir şey vardır sadrazamın. O da karl detroitin niye istanbulda suya atladığıdır. Karl detroit der ki; "onu gördüm çok güzeldi". Gördüğü şey kız kulesidir. Kız kulesi o dönemde cüzzamhane olarak kullanılmaktadır.(bu bilgileri sunay akının programlarına borçluyum. Kendisine buradan bir kez daha teşekkür ederim.)

Her nasıl olduysa, bir şekilde almanyanın bundan haberi olur. Çocuğu isterler. Neticede çocuk almandır ve alman devleti çocuğu almakta son derece haklı gibi görünebilir. Ama atladıkları iki nokta var. Birincisi karl detroit almanyadan kaçtı. İkincisi de artık olaya dahil olan bir sadrazam ali paşa var. Sadrazam ali paşa almanların bu isteğine şöyle cevap verir; "hayır çocuğu size vermiyoruz. Onu evlat edindim, o artık benim oğlum"

Karl detroit artık sadrazamın himayesindedir ama bazı sorunlar vardır. Önce karl detroitin ismi değişir. O artık mehmet ali olmuştur. Sonrasında da sünnet olması gerekir ve müslüman olur. En sonunda da harbiyeye kaydolur.

Harbiyeden teğmen rütbesiyle mezun olan mehmet ali sırasıyla kırım-bosna-sırbistan savaşlarda ömrünü harcar. 2.abdulhamit döneminde paşa ünvanı alır. Ünvanı müşir(mareşal) olur. Artık müşir mehmet ali paşadır.

Sene 1878 olur. Berlin anlaşması imzalanacaktır. Masada osmanlı da vardır. Osmanlı heyetinde ise 3 kişi. Heyet başkanı müşir mehmet ali paşa. Paşa hazır almanyaya gelmişken magdeburga gitmek ister. Çocukluğuna dönmek ister. Magdeburg yetimhanesinin yetkilileri şaşkındır çünkü bir osmanlı paşası magdeburg yetimhanesinde büyümüştür. Magdeburga gider çocukluğuna geri döner. Ve kendisini bekleyen acı sona doğru yola çıkar.

Berlin antlaşmasından memnun olmayan çevreler isyana başlar. Müşir mehmet ali paşa isyanı bastırmak için arnavutluğa gider ve öfkeli gericiler tarafından linç edilerek öldürülür.

Bu arada kendisinin 4 tane kızı olmuştur. Hayriye hanım, leyla hanım, adviye hanım ve zekiye hanım. Leyla hanımın da 1 kızı olmuş. Müşir mehmet ali paşa bunu hiç bilemedi. Torununu hiç göremedi. O kızın ismi de celile hanım. Celile hanımın da bir oğlu oluyo. "Buraya kadar okuduk şunu artık bir sonuca bağla deist imam" diyenler varsa, merak etmesinler geliyo.

Celile hanımın oğlu kim mi? türk edebiyat tarihine adını altın harflerde yazdıran "mavi gözlü dev" ve "romantik devrimci" lakaplı nazım hikmet ran.

İşte size nazım hikmetin anne tarafından büyük dedesi olan küçük bir alman çocuğu karl detroitin hikayesi.

Kısa ve öz olarak şöyle diyebiliriz. ( sonu aaa dedirtebilir )
Aslen Almandır. 12 yaşında Osmanlı himayesine girer ve yeni adı Mehmet ali olur. Paşalık rütbesine kadar yükselir. Berlin antlaşmasında Osmanlıyı temsil eden heyetin başkanıdır ve bu anlaşmadan memnun olmayan kitlerin isyanını bastırmak için gittiği Arnavutlukta linç edilir. ( aslen Alman bu sattı bizi diye çıkar isyan) . 4 kızı olur. Kızlarının birinin de 1 kızı olur bu 1 kızın da 1 oğlu olur ve o oğlan kim biliyor musunuz ? Nazım Hikmet..