"Acı çekmek özgürlükse
Özgürüz ikimiz de" bu roman için söylenmiştir adeta. Acı çektiren bir gerçeklik, aptal bir mutluluktan iyidir. Roman boyunca mutluluk mu özgürlük mü, ikilemi tartışılır. Bu ütopyada 1984'teki gibi insanlar baskı altında değildirler. Özgürdürler ama beyinlerini kendi iradeleriyle uyuşturup bu özgürlüğü kullanmayı istemezler. Ki zaten bu özgürlüğü istememek üzere yetiştirilirler. Pek çok açıdan günümüze dair huxley'in orwell'dan daha tutarlı tahminlerde bulunduğunu söyleyebilirim. Ya da 2000ler Türkiye'si bu ikisinin karışımı galiba. Kafka'nın deyişiyle, "okuyunca kafaya düşmüş tuğla etkisi yapan", çarpan bir kitaptı.