körelmiş organlar

insan vücudu, bin yıllardır geçirdiği evrim sonucunda bugünkü formunu almıştır. An itibariyle evrimimiz, türümüzün yok oluşuna kadar devam edecektir. yalnızca vücudumuz değil, tüm evren her an evrimleşmektedir. çünkü evrim, zaman içerisinde gerçekleşen değişimdir.

vücudumuzda, köreldiği en göze batan organ, hiç şüphesiz ki vücut kıllarımızdır. henüz tam olarak körelmesi tamamlanmamış olup, insanoğlu dik yürümeye başlayıp, ateşi bulmasından beridir körelmeye başladığı düşünülmektedir. dik yürüyüp, ateşi bulan atalarımız, alet kullanmayı öğrendikten sonra öldürdükleri hayvanların postlarını giyip, ısınma, kuru kalma, kokusunu gizleme gibi avantajlar sağlamıştır ve bu problemleri artık ortadan kaldırmaya başlamıştır. daha sonra mağaralarda yaşamaya başlayan ilk insanlar, genel olarak ısınma ve barınma gibi ihtiyaçlarını karşıladıkları için kıllara olan ihtiyaç giderek azalmıştır. ancak kıllar yalnız ısınmak ve kamufle olmak için değil başka özelliklere de sahip bir organdır. vücudumuzun ısı dengesini dengede tutarlar ve ısıya ihtiyaç olan, korunması gereken ve hassas bölgelerde daha çok çıkarlar. ısıyı dengeli bir şekilde vücudumuza yayarlar. güneş ışınlarını göreceli olarak engellerler. göz, kirpik, burun, kulak gibi bölegelerimizdeki kıllar toz ve bakteriler gibi tehditleri büyük oranda azaltırlar. eski çağlarda çevresindeki tehlikelere ve yırtıcılara karşı sürekli tetikte olmak zorunda olan atalarımızı, çevresel etkileri sinir uçlarına iletir ve bir uyaran işlevi görür böylelikle dikkatli olmalarını kolaylaştırırdı. ancak günümüze geldiğimizde ise, ısınma ihtiyacımızı ve güneşten korunmamızı kıyafetlerimizle sağlamaktayız. kamufle olmaya ve tehlikelere karşı uyarılma ihtiyacımız yok. zaten olabilecek tehlikeleri bu zaman içerisinde tükettik. bu uzun süre boyunca kıllarımız giderek azaldı ve evrimsel süreç ele alındığında az bir süre daha bizlere eşlik edeceği görülebilir.

organların körelme sebepleri bahsettiğim değişken koşullar nedeniyle kullanılmaması, az kullanılmasıdır.zamanla bu organlara harcanan enerji giderek azalır ve ihtiyaç kalmaz.yok olmaları çok uzun bir süreç gerektirir.bazı insanların da bazı organlar olmadan dünyaya geldikleri olur ve buna agenez adı verilir. genellikle körelmiş veya körelmekte olan organlar eksik olur. işlevini yerine getirmeyen körelmiş organlar kimi zaman, vücuda adapte olarak farklı bir amaç için çalışabilir.

körelmiş organların birden bire yok olmasını beklemek tamamen boşa beklemektir. bunlar yok olan değil körelen organlardır. bu yüzden uzunca bir süre daha bizimle varlıklarını sürdürmeleri gerekmektedir. şu an işimize yaramayan bir körelmiş organ, şartların değişmesiyle tamemen yok olmadan tekrar ihtiyaç dahilinde olabilir ve işlevsel hale gelebilir.

otçul olan ilk insanlar, bitkileri uzun süre çiğnemek zorunda kalmaları sebebiyle 20 yaş dişleri gayet işlevseldi. geniş çene yapısına sahip atalarımızın, besinleri iyice çiğnemeleri, parçalamaları ve ezmeleri gerekiyordu. otçulluktan hepçilliğe geçiş yaptıktan sonra ateşin de bulunmasıyla beraber, daha az çiğnemeye ve daha kolay sindirmeye başladılar. değişen kafatası yapımızda küçülen çenemize artık sığmayan 20 yaş dişlerimiz körelmeye başladılar ve o zamandan beri hala körelmektedirler. günümüzde işlevsizdirler ve genellikle hiç çıkmazlar. çıktıklarında ise ağrılara sebep olarak ağız yapımızı bozarlar

kuyruğa destek oluşturan, kök sağlayan ve vücut dengesine yardımcı olan kuyruk sokumu kemiği, günümüzde körelmiş, ancak tam işlevini kaybetmemiştir. baz kaslarımıza, sırtımıza, belimize ve vücudumuzun oturuken ki pozisyonuna destek sağlar.

primat atalarımızın vahşi doğada seslerin yönüne göre kulaklarını hareket ettirmelerini sağlayan nokta darwin'in noktası'dır. seslere odaklanmaya yaradığı düşünülen bu organ, çoğu memelide mevcuttur. ancak insanlarda tamamen işlevini kaybetmiştir. kulağın kıkırdak kısmının dışında bulunan bir çıkıntı şeklindedir.

eski zamanlarda çok fazla bitkiyle beslenen vücutlarımızın, selülozu işleyip sindirebilmek için apandisi kullandığı düşünülmektedir. pek çok varsayım vardır. tamamen fonksiyonsuzdur ve çalışmadığı için çok sık deforme olur. ciddi sonuçlar doğurabilir. enfeksiyon kaptığı taktirde ölüme kadar götürebilir.

şu an ellerimizle maddeleri tutup kontrol edebiliyorsak, büyük büyük dedelerimiz de ayaklarıyla maddeleri kavrayıp, tutabiliyorlardı. ağaçlar üzerinde hayatlarımızı idame ettirdiğimiz dönem boyunca dengede kalabilmek ve düşmemek adına sık sık kullandığımız ayaklaımızın alt topuğumuzun üstünde bulunan plantaris kası, modern insanda körelmiş ve işlevsizdir. günümüzde doğan modern insanların %10'luk bir kısmı bu kasa sahip olmadan doğmaktadır.

jacobson organı sayesinde cinsel istekte bulunduğumuz zamanlar salgılanan feromon hormonunu algılayabiliyor ve beslenme gibi ihtiyaçlarımız için iz sürmemizi sağlayabiliyorduk. hayvanlarda da bulunan bu organ, günümüzde bizim için işlevini yitirmiştir.

modern insanda, üçüncü göz kapağı ve yukarıda bahsettiğim örnekler gibi 50'ye yakın körelmiş organı vardır. bu organlardan bazıları işlevlerini çok az yerine getirirken kimisi başka bir işleve evrimleşmeye başlamış, kimisi yavaş yavaş yok olmuş, kimisi ise zaman içerisinde yok olacaktır.



Edit:imla