islam ve diğer semavi dinler hakkında kısa bir teolojik bir bakış

İslamiyeti temsil eden Sami kökenli peygamber Muhammed Mustafa, 571 yılında Mekke'de doğdu. Babasının adı Abdullah, annesinin adı Amine'dir. Babasını dünyaya gelmeden yaklaşık iki ay kadar önce ardından altı yaşındayken de annesini kaybetmiştir. Sütannesinin ismi ise Halime'dir. Muhammed Mustafa, annesini kaybedince sekiz yaşına kadar dedesi Abülmuttalib'in yanında kaldı daha sonra da dedesi vefat edince amcası Ebutalib, onu yanına almıştır. 632 yılında ise Medine'de hayata gözlerini yummuştur. İslamın kutsal kitabı olan Kuran'ı Kerim, 114 sure; 6666 ayet ve 30 cüzden meydana gelmiştir. Yaklaşık 604 sayfadır. İslamın terminolojisini oluşturan tüm kelimeler, etimolojik olarak Arapça kökenli kelimelerden oluşan bir örüntüye sahiptir. Sure, Kuran'ı meydana getiren 114 bölümdür. Ayet, Kuran'ın surelerini oluşturan kısımların parçalarıdır. Cüz, Kuran'ın bölünmüş olduğu 30 parçadan her biridir yani Kuran'ı Kerim'deki her 20 sayfa 1 cüze tekabül eder. İslamı temsil eden bu kutsal kitap, Fatiha suresiyle başlar; Nas suresi ile biter. Kuran'ı Kerim'deki en kısa sure Kevser suresidir. Yaklaşık 3 ayetten oluşur. En uzun sure ise Bakara suresidir. 286 ayetten meydana gelmiştir. Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, on ciltlik Kuran tefsirinde, Fatiha suresini alegorik olarak bir vücuttaki başa benzetirken; Bakara suresini de bu vücutta yer alan kocaman bir gövdeye benzetir. Bu iki surenin önemini atfedebilmek için. Bu büyük Kuran tefsircisi, Fatiha ve Bakara suresi dışındaki diğer sureleri vücudun görece daha az bir öneme sahip uzuvlarına benzetir. Müslümanlığın entelekt algoritmasını oluşturan en önemli nüve, amentüdür yani Arapça “inandım” anlamına gelen ve İslamiyetin temel inançları olan “Allah'a, onun meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere, hayır ve şerrin Allah'tan geldiğine inanmayı” dile getiren söz.
İslamiyet, diğer iki büyük semavi dinlerde de olduğu gibi konusu itibariyle transandantaldır yani deneyi aşan, herhangi bir olguya dayanmayan, deneyüstü bir şeydir, aşkındır, içkin değildir. Bundan dolayı hem ontolojik hem de epistemolojik manada sahip olduğu argümanlar; a posteriori(k) bir yetiye ve delile dayanmaz aksine sadece a priori(k) görüngüler üzerine kurulu karmaşık bir teolojik ve metafizik sistemdir. Yani bu dinin konusunu oluşturan transandantal eytişimin a priori(k) fenomenlere bağlı olması onu “semantik eksternalizm” nosyonundan yoksun bırakarak bir bakıma anti-ampirik bir epistemeye sahip ilinek özelliği kazandırmıştır. İslamın teolojik diyalektiği negatif teoloji üzerine kuruludur yani Tanrı'ya insana özgü herhangi bir nitelik atfedilemez. Bu açıdan antropomorfist (insan biçimciliği) bir nitelik ve özellikten yoksundur. Tüm semavi dinler, Tanrı'nın umursamaz ve hınç dolu ellerinde; insan varoluşunu anlamsızlaştıran bir olgudan başka bir şey değil. Maalesef ki birçok din, aslında insanların birbirini ötekileştirip sınıflandıran faşist bir metafizik sistemin ürünü. Mesela bir Müslüman için Hristiyanlar ve Yahudiler, Allah'a şirk koştuğundan dolayı ahirette ebedi olarak cehennemde yanacak. Bir Hristiyana göre de tüm Müslüman ve Yahudiler birer kafir. Yahudiler de kendi dinlerini diğer dinlerden daha üstün ve daha doğru olduğu idesine sahip olduğu için diğer tüm dinleri yadsır. Bir yaratıcı eğer varsa neden insanların bir dine mensup olmasını daha fazla önemseyip “etik” ve veya ahlakla ilgili herhangi bir edimi ve sorunu görece daha az önemsemekte? Deizm ve agnostisizm diyalektik olarak teolojik bir alanda aslında oldukça mantıklı bir idea tasavvuruna sahip. Buna mukabil olarak iş Tanrı'nın ontik eytişimine gelince varlığına ya da yokluğuna ilişkin sağlam ve kesin bir argüman bulmak çok zor. Metafizik, bu konularda kocaman bir enkaz gibi çünkü bu tür fenomenlerin hiçbiri herhangi bir olguya dayanmıyor olması çok önemli bir faktör. Tüm dinler, aslında bir nevi postulattır yani doğru olduğu varsayılan ama kanıtlanamayan bir önermeye benzer. Bir homosapiensin bu tür konularda yapabileceği belki de tek şey sadece bir tahminde bulunmak olabilir.

Dipnot: Semantik eksternalizm; bilginin dışsal alana bağımlı olduğu görüşü.

Dipnot: Yazdığım makalemi okuyup beğenen her mümin kardeşime bir sevap point; favorilerine ekleyen her mümin kardeşime de 10 sevap point helal olsun.