debreli hasan

besiktas
selanik debre doğumlu ''halk kahramanı''. dağa çıkıp eşkıya olmasındaki sebep, askerliğini yaparken kendisine hakaret eden komutanını vurmasıdır. onu halk kahramanı yapan unsur ise yolunu kestiği zenginlerden aldıklarını, fakir halka dağıtmasıdır. fakir ölmüş, geride sadece adına söylenen türküyü bırakmıştır.
kargalı karga paşa
Debreli Hasan doğma büyüme Dramalıdır. Çakırcalı Mehmet Efe ile aynı dönemde yaşadığı söylentiler arasındadır. Kendisi haksızlık ve adaletsizliğe baş kaldırarak eşkiya olmuş ve 1900'lü yılların başında yaşadığı bilinmektedir. Drama, Kavala, Sarışaban ve İskeçe dolaylarını mesken tutmuştur. Dönem dönem Serez ve Gümülcin dolaylarına da inmiştir.



Dönem şartlarına göre iyi bir eğitim hayatı ve tahsilli bir kişi imiş bu koca yiğit. Ancak eşkiyalıktan dolayı tahsiline son vermek durumunda kalmıştır. Öncesinde amcasına, daha sonrasında vergi memurlarının halktan haksız olarak aldığı vergilere isyan etmiş, memurları soymuş, kaçırmıştır. Yaveri, sağ kolu ve yakın arkadaşı olan Karakedi lakaplı diğer bir arkadaşı ile birlikte yollarını ayırmadan sırt sırta haksızlığa karşı mücadele edip pusu atmış alınan vergileri geri toplayıp halka dağıtmıştır.

Drama köprüsü ile ilişkilendirilmesinin sebebi hakkında iki farklı rivayet vardır. Birincisi köprüyü halk için kestiği haraçlardan topladığı para ile Debreli Hasan yaptırmıştır. Bir diğeri ise onarıma ihtiyacı olan köprüyü tamir ettirmiştir.

Çakırcalı Mehmet Efe ile aynı dönemde yaşamasının en büyük emarelerinden biri kaynaklarda yer alan ve dönem içerisinde büyük bir motto haline gelmiş hatta ve hatta yahudi bir tüccara söylenmiş olduğu bilinen "Balkanların eşkiyası Debreli'den geçsen de, egenin eşkiyası çakırcalı'dan geçemezsin!" cümlesidir.

Debreli lakabı trakya halkına özgü "de bre!" yöresel takılarının birleşmesiyle meydana gelmiştir.

Ölümü üzerine söylenen ve bilinen şeyler, sevdiği kızı alamayışı üzerine çıktığı yeni bir eşkiyalık serüveninde vurulduğu yönündedir.

Çetesi eli silah tutan "kızanlardan" (trakyada genç erkeklere sesleniş biçimi/verilen isimdir) oluşmaktadır.

Hakkında yazılan türkü seslendirmeyi pek sevdiğimdir ve şu şekildedir.


Drama köprüsü Hasan dardır geçilmez
Soğuktur suları Hasan bir tas içilmez
(Anadan Geçilir Hasan Yardan geçilmez)
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan Karakedi dinlesin

Mezar taşlarını Hasan koyun mu sandın
Adam öldürmeyi Hasan oyun mu sandın
(Drama Mahpusunu Hasan Evin mi sandın?)
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan dostlar dinlesin

Drama köprüsü Hasan dardır daracık
Çok istemem Yanko Çorbacı bin beş yüz liracık
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan Karakedi dinlesin

Drama köprüsünü Hasan gece mi geçtin
Ecel şerbetini Hasan ölmeden mi içtin
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan dostlar dinlesin.

Dip Not: dün ve önceki gece de başlık açılmadan bir yarım saat bir saat önce bu türküyü seslendirmekteydim dostlara. Aynı saatlerde başlığın açılması da ayrı bir tesadüf olmuş :)