Özel mülkiyet

laiksavar
hem ekomonik hem de ahlaki boyutu olan kavram. Özel mülkiyetin ekonomi ve ahlak için olmak üzere iki temel önemi var. Ekonomi için önemi, iyi bir şekilde tanımlanmış mülkiyet haklarının insanları mülklerinin değerini artırma yönünde teşvik etmesi ve bu sayede üretim yapma, eleman alma, yatırım yapma gibi konularda mülk sahiplerini teşvik etmesi. Ayrıca iyi tanımlanmış mülkiyet hakları iyi bir hukukla birleştiği zaman çatışma çözümünün en etkili araçlarından biri haline gelir. Mülkiyet kişilere ait olduğunda sorunların çoğu -özellikle de ahlaki problemler- çok kolay çözülüyor. Ama kamu mülkiyeti ya da her şeyin herkesin olduğu bir toplumsal düzende pek çok çatışma çıkıyor. Bir şeyin üzerinde herkesin hakkı varsa onu kimin kullanacağına nasıl karar vereceğiz? İnsanların büyük bir bölümü kamu mülkiyeti üzerinde belli bir eylemin yapılmasını istemiyorsa ne yapacağız? İnsanları rahatsız eden hangi davranışlara kamu mülkiyetinde izin vereceğiz? Bu tarz sorular sırf kamu mülkiyetinin muğlaklığından kaynaklanan bir sürü ahlaki-ekonomik problem çıkarıyor. Ama özel mülkiyette bu tarz problemlerin çözümü çok daha kolay.Bir de meselenin farklı bir ahlaki boyutu var. Liberteryenler genelde mülkiyete insanın kendi bedeni üzerindeki tasarruf hakkından başlar. Yani ben elime, koluma, organlarıma sahibim. Onlarla istediğimi -başkalarının bedenleri üzerindeki tasarruf hakkını zedelemedenyapabilirim. Buradan ve şeylerin doğal durumunun "sahipsizlik" olduğundan yola çıkarak, kendi bedenimizle manipüle ettiğimiz şeylere sahip olabileceğimize varırız. Yani özel mülkiyet hakkı insanın kendi bedeni üzerindeki tasarruf hakkının bir uzantısı olarak ortaya çıkar bize göre.
bu başlıktaki tüm girileri gör