Atatürk'ün toprak ağalarını bitirmek ve köylünün kendi toprağını kendisi ekmesi için düşündüğü reformun (toprak reformu) önünde bir engel vardır.
Köylüler tarım konusunda acaip cahil ve teknolojiden yoksundurlar.
İlk yıllar batıdaki hocaları göndermiş eğitmeleri istenmiştir. Ancak kısa zamanda batılı hocalar doğu'dan kaçmanın yollarını aramışlardır.
Buna çare olarak o bölgede yetişip o bölgenin coğrafyasına hakim öğrenci ve eğitimci yetiştirme fikri gelişmiştir. Köy enstitüleri bu mantıkla ortaya çıkmış ve inanılmaz verim elde edilmiştir.
Toprak reformu ve köy enstitülerinin en büyük karşıtı İsmet İnönü ve zaten bir toprak ağası olan Adnan Menderestir.
Atatürk'ün ölmesini beklemişlerdir.
Kaynak : Çetin yetkin - karşı devrim
İsmail hakkı Tonguç - Tonguç'un Köy Enstitüleri