tanrı

valonqar
Genel olarak, ilahi olan için kullanılan cins isimdir. Çoktanrılı ve tektanrılı inançlarda tanrı ve tanrılar sözcükleri ilahi varlıklar için kullanılır. Hristiyanlıkta Tanrı kavramını anlamak için tek kaynak Kutsal Kitap'tır. Hem Eski Antlaşma hem de Yeni Antlaşma sayfalarında Tanrı'nın kim olduğu, kişiliği, istekleri ve amaçları hakkında pek çok şey öğrenmek mümkündür. Tanrı kendini Kutsal Kitap'ta açıklar ve Eski Antlaşma ile Yeni Antlaşma'daki Tanrı kavramı arasında çelişki yoktur.

Eski Antlaşma'da Tanrı için kullanılan isimler, bu dönemde Tanrı'nın kendisini nasıl açıkladığı hakkında fikir vermektedir.
El, Elohim: El tekil, Elohim ise çoğuldur. İbranicede Tanrı için kullanılan genel isimdir ve kökünün 'güç,' 'kuvvet' gibi kavramlardan türediğine inanılır. El, hem uluhiyeti (Tanrılığı) belirten bir cins isim hem de eşi benzeri olmayan bir kişiliği olan Tanrı'yı belirten bir özel isimdir. Kutsal Kitap'ta geçen 'Tanrı' sözü çoğunlukla 'Elohim'in çevirisidir, en sık geçen Tanrı'nın adlarından biridir (4336 kez). Elohim (El'in çoğulu) çoktanrıcılık anlamını içermez, daha çok Tanrı'ya gösterilen onur ve yüceliğin ifadesi olarak algılanmalıdır (Yar.1:1; 13:31; Yas.4:28-29). 'El', bazen tanımlayıcı bir sözle birlikte kullanılır; örn. El Şadday.
Yahve: (Kutsal Kitap'ın eski çevrisinde Yehova) Eski Antlaşma'da birkaç referans dışında büyük harflerle 'RAB' olarak çevrilmiştir (6861 kez). Antlaşmaya bağlı kalan İsrail Tanrısı'nın özel adıdır. Bu adın tam olarak nereden türediği hakkında kesin bir bilgi yoktur; ancak, bağımsız varoluşa sahip, varlığı başka bir şeyden kaynaklanmayan anlamı taşıyan YHVH'den türediği görüşü yaygındır. Kutsal Kitap'ta ilk kez Yar.2:4'te geçer. Henüz insan yaratılmadan önce genel isim olarak 'Tanrı' kullanılırken, insan yaratıldığı sırada Yahve, yani RAB özel isminin kullanılması dikkat çekicidir. Bu da başlangıçtan beri Tanrı'nın insana kendisini kişisel olarak açıklamayı amaçladığını gösterir. Yahve'nin anlamı ilk kez çölde Musa'ya RAB tarafından açıklanmıştır (Çık.3:11-15). Burada Musa'ya kendisini kendi kendine yanan ve tükenmeyen çalıda göstermiş ve İsrail'in Tanrısı olarak tanıtmıştır. Musa adını sorduğunda ise 'Ben Ben'im, Yahve' demiştir (Çık.3:14-15). Tanrı, halkı olarak belirlediği ve kendine hizmet için ayırdığı İsrail'in Tanrısı olarak İsrail halkıyla yaptığı antlaşmada kendini bu adla tanıtmıştır. İsrail için bu adın anlamı sadece Tanrı'nın varlığını değil, kendisinin İsrail'le ilgileneceği, onlarla birlikte olup ihtiyaçlarını karşılayacak bir Tanrı olacağı vaadini de içerir.
Adonay: Bu da çoğul bir anlam içererek Tanrı'yı yüce ve güçlü bir varlık, bir efendi olarak betimler. 'Rablerin Rabbi,' 'Bütün dünya üzerinde Rab' anlamındadır. Kutsal Kitap'ta 'Rab' olarak çevrilmiştir (812 kez). Yahudi geleneklerine ve bazı Hristiyanlara göre, Tanrı'nın adına duyulan saygıdan ötürü 'Yahve' adı telaffuz edilmez, onun yerine Yahve yazan yerler 'Adonay' okunur. Yeni Antlaşma'da 'Kyrios'tur ve yine 'Rab' olarak çevrilmiştir.
Kutsal Kitap'ta, yukarıdakiler kadar sık geçmeyen Tanrı'nın diğer adları da şöyledir:
Elyon, El Elyon : Yüceler Yücesi (Say.24:16).
Yahve Elohim: Rab Tanrı (Yar.2:4).
El Olam: Ölümsüz Tanrı, Sonsuzluğun Tanrısı (Yar.21:33).
Yahve Sebaot: Her Şeye Egemen RAB (1Sa.1:3).
Kadoş Yisrael: İsrail'in Kutsalı (Yşa.1:4).
Şadday: Her Şeye Gücü Yeten RAB (Yar.17:1).
bu başlıktaki tüm girileri gör