(Yunanca: Αλεξάνδρεια Τρωάς, Aleksandreia Troas)
çanakkale'nin
ezine ilçesinin
dalyan köyü yakınlarında,
truva antik şehrine yaklaşık 15,
assos'a ise 60 km mesafede bulunan antik kent.
truva ve
assos kadar popüler olmadığı için ziyaretçi sayısı az, doya doya gezebiliyorsunuz.
kent, antik dönemde
troas olarak adlandırılan bölgenin içinde yer alır.
eski çağ'da
synoikismos olarak bilinen bölgedeki küçük yerleşimlerin halklarının bir araya getirilmesi ile mö 311 yılında
büyük iskender'in (ııı. Aleksandros) komutanlarından
antigonos monofthalmos (Tek Gözlü Antigonos) tarafından ''antigoneia'' adıyla kurulmuştur.
Mö 301 yılında lisimahos kenti alexandria troas adıyla yeniden kurmuştur.
Antik kent
Helenistik dönem'de gelişme ve yükselme eğilimindedir,
roma imparatorluğu dönemi ile birlikte kentte en parlak dönem yaşanmıştır.
Romalılar
troas'ta verimli topraklara sahip ve nüfusu azalan kentlerde emekli askerler için koloni yerleşimleri kurmuşlardır. Mö 12 yılında imparator
augustus döneminde kent ''colonia augusta troas'' ya da ''colonai augusta troadensis'' adıyla bir roma kolonisi haline getirilmiştir.
Ms. 50-51 ve 56-57 yıllarında aziz
pavlus'un hristiyanlığın
Anadolu ve
yunanistan'da tanıtılması için ikinci ve üçüncü misyonerlik gezileri sırasında antik kenti ziyaret ettiği ve antik limandan deniz yolculuğuna çıkarak
makedonya'ya gittiği bilinmektedir.
İncildeki anlatımlardan aziz
pavlus'un üçüncü seyehati sonrası antik kente geldiği ve burada yedi gün kalarak hristiyanlığı halka tanıttığı anlaşılmaktadır.
İmparator
hadrianus ile birlikte kentin en parlak dönemi yaşanmıştır.
Bu süreçte kentte önemli imar faaliyetleri yürütülmüştür.
Antik kent ms 267 yılındaki
got istilası'ndan ekonomik olarak olumsuz etkilenmiştir.
Alexandria troas'ın adı ms 4. Yüzyılda imparator
ı. konstantin'in
roma imparatorluğu'nun başkentini taşıması sırasında geçtiğinde kentin hala önemini koruduğunu göstermektedir. Ancak antik limandan yapılan ticaretin eski canlılığında olmaması ve yeni başkent için
konstantinopolis'in seçilmesi ile birlikte antik kent önemini yitirmeye başlamıştır.
kentin,
Sezar ve
Konstantin (
ı. constantinus) dönemlerinde
Roma İmparatorluğu'nun başkenti olması düşünülmüş ama Alexandria Troas bu büyük onuru
İstanbul'a kaptırmış.
Tarihsel açıdan önemli olan hristiyanlık dönemine ilişkin yapı ve kalıntıları az olmasına karşın antik kentin ismine ms 451 yılında
kalkedon konsili'nde ''pionius troadensis'' , ms 458 yılında
kral leo'ya yazılan bir metinde ''pionius troadis'', ms 787 yılındaki birinci iznik (nicea) konsili'nde ''leontius troados'' olarak rastlanmaktadır.
Antik kentin ne zaman ve neden terk edildiği bugün bilinmemekle birlikte kentin geç antik ve
Bizans döneminde varlığını sürdürdüğü düşünülmektedir.
Kentteki arkeolojik araştırmalar 1993 yılında başlamış, günümüzde de devam etmektedir.
kent planı

Kent Caddesi (agora)

lahitler


yazıtlar ve sütunlar



herodes attikus hamamı (kentin günümüze kadar gelebilmiş en iyi yapısı)



nymphaion (anıtsal çeşme)


