confessions

laiksavar

rom  · 8 Mayıs 2017 Pazartesi

  1. toplam giri 631
  2. takipçi 45
  3. puan 18044

düşünce deneyleri

laiksavar
Felsefeden nasibini almamış insanların hakkında sıkça hataya düştükleri bir kavram. o hatalardan en çok yapılanı; Bir düşünceyi savunurken kullanılan düşünce deneyindeki durumun olası olmadığını dile getirip, dolayısıyla ileri sürülen düşüncenin de olası olmadığı sonucuna ulaşmak. Halbuki düşünce deneyinin olası olup olmaması ile ortaya sürülen fikrin doğruluğu arasında zorunlu bir bağlantı yoktur. Düşünce deneyleri belirli durumlarda yargılarımızın ne şekilde değişebileceğini göstermek için çok iyidir, bir düşünce deneyini olmayacak şey diye reddetmek meselenin özünün kavranmadığını gösterir.

Tren ikilemini ele alalım. Bir tren, raylardan kaçamayacak durumda olan beş kişinin üzerine doğru gidiyor. Hemen elinizin altında ise trenin yönünü değiştirebileceğiniz bir kol var. Eğer kolu çeker iseniz tren, tek bir kişinin olduğu yola gidecek ve sadece bir kişiyi öldürecek, buna karşın diğer beş kişi kurtulacak. Soru şu, kolu çeker misiniz yoksa çekmez misiniz? Bu durumun pek de olası olmadığını ileri sürebilirsiniz. Ya da bu kişilerin tren raylarında ne aradıklarını sorabilirsiniz. Ancak bu davranış, düşünce deneyinin bize anlatmaya çalıştığı şeyi görmezden gelir. Buradaki asıl mesele düşünce deneyinin doğru olup olmaması değil ahlaki bir karar alırken olaya pragmatik bir şekilde yaklaşıp yaklaşmamamızdır.

zabıta

laiksavar
Pozitif hukuk anlayışının doruk noktası, Devletle ilgili en kötü şeylerden biri. Zabıtanın asıl görevi -her şeyden önce- bir iktidarın-her-yerdeliğini hatırlatmak gibi geliyor. Devletin panoptikonu bir nevi. Zabıta bize devletin her yerde olduğunu hatırlattığı, iktidarın seni her an izlediğini ve cezalandırabileceğini hissettirdiği bir yapı. Hukuku uygulamaktan da ötede, o anki iktidar yapısının var olmaya devam ettiğini göstermek için varlar. Gibi.

hareketin bir yanılsama olması

laiksavar
çok derin bir konu. Lise 3'te felsefe dersinde Parmenides'in adını duyana kadar böyle bir konunun tartışıldığını bile bilmiyordum. "Adam saçmalamış ehehe." diye düşünüp kenara atmıştım konuyu. Şimdi tartışma büyük oranda kuantum mekaniği ve göreliliğin nasıl uzlaştırılacağı tartışmasına dönüştü bence. Göreliliğin en fazla kabul edilen formu olan Minkowskian Görelilik Teorisi doğruysa ve aslında 4 boyutlu bir uzay-zamanda yaşıyorsak değişimin bir yanılsama olması gerek gibi görünüyor. Şaka gibi ama modern fiziğin iki en büyük temellerini teşkil eden iki teori olan kuantum mekaniği ve özel göreliliğin yaygın olarak kabul edilen yorumları birbirleriyle direkt olarak çelişiyor. Özel Görelilik'e göre mutlak eşzamanlılık mümkün değil, göreli olması lazım. Kuantum mekaniğine göreyse mutlak eşzamanlılığa ihtiyaç var gibi görünüyor. Dolayısıyla -şu anda anladığımız biçimleriyle- birinin doğru olması durumunda diğerinin doğru olması mümkün değil. Bu bence muhteşem bir şey, çünkü şu anda sahip olduğumuz fizik anlayışının büyük oranda eksik olduğunu ve radikal bir şekilde değişmesi gerektiğinin kesin olduğunu gösteriyor. 20. yüzyılın başındaki kuramsal fizik devrimine benzer bir dönemi yaşayabiliriz yakın zamanda. Bu uyuşmazlığı çözme yönünde atılmış en temel adım kuantum kütleçekim kuramları. Bu kuramlarda zaman emergent gibi göründüğü için şayet doğrularsa hareketin bir yanılsama olduğu görüşü güçleniyor gibi görünüyor. Bkz: http://philsci-archive.pitt.edu/5363/
1

din felsefesi

laiksavar
dinlerin sahip olduğu temel kavramları dışarıdan (yani sadece akılla, kutsal
kitapların otoritesine başvurmadan) analiz eden, bu kavramların akla uygun olup olmadıkları konusuyla ilgilenen felsefe dalıdır. Din felsefesiyle ilgilenmeden önce de inançsızdım ama ilgilenmek fikirlerimin daha iyi oturmasını sağladı.

Kitap önerecek olursam:
Reichenbach - Akıl ve İnanç
Reichenbach - Din Felsefesi: Seçme Metinler
Peterson - Din Felsefesinde Çağdaş Tartışmalar
Robin Le Poidevin - Ateizm
Caner Taslaman - Allah, Felsefe ve Bilim

sözlük yazarlarının kitap tavsiyeleri

laiksavar
----felsefe
nigel warburton - felsefeye giriş
bryan maggee - felsefenin öyküsü
douglas soccio - felsefeye giriş & hikmetin yapıtaşları
thomas nagel - her şey ne anlama geliyor
reichenbach - akıl ve inanç
reichenbach - din felsefesi: seçme metinler
peterson - din felsefesinde çağdaş tartışmalar

----din felsefesi
graham oppy - arguing about gods
michael martin - atheism: a philosophical justification
william lane craig & j.p. moreland - blackwell companion to natural theology
richard swinburne - the existence of god
robin le poidevin - recep alpyağıl - evrim ve tasarım
recep alpyağıl - din felsefesine dair okumalar 1
recep alpyağıl - din felsefesine dair okuımalar 2ateizm
david hume - din üstüne
fatih özgökman - tanrı'nın ön bilgisi ve irade özgürlüğü
mehmet aydın - din felsefesi
c. stephen evans, r. zachary manis - din felsefesi
victor stenger - bilim tanrı'yı buldu mu?
victor stenger - başarısız hipotez: tanrı
michael peterson, william hasker, bruce reichenbach ve david basinger - akıl ve inanç: din felsefesine giriş
michael peterson, william hasker, bruce reichenbach ve david basinger - din felsefesi: seçme metinler
michael peterson, david vannaragon - din felsefesinde çağdaş tartışmalar
brian davies - din felsefesine giriş
fikret osman - tanrı üzerine konuşmanın anlamı
ferhat akdemir - korkunç kötülükler ve tanrı
ferhat akdemir - alvin plantinga ve analitik din felsefesi
kemal batak - tanrı'yı bilmek
cafer sadık yaran - kötülük ve teodise
walter sinnott-armstrong - tanrısız ahlak
mehmet sait reçber - tanrı'yı bilmenin imkanı ve mahiyeti
william lane craig, j.p. moreland - the blackwell companion to natural theology
michael martin - atheism: a philosophical justification
michael martin, ricki monnier - ımpossibility of god
michael martin, ricki monnier - ımprobability of god
graham oppy - arguing about gods
jordan howard sobel - logic and theism
j.p. moreland - consciousness and the existence of god
richard swinburne - the coherence of theism
richard swinburne - the existence of god
richard swinburne - ıs there a god?
erik wielenberg - value and virtue in a godless universe
nick trakakis - god beyond belief
j.l. schellenberg - divine hiddenness and human reason
alexander pruss - the principle of sufficient reason
victor reppert - c. s. lewis's dangerous ıdea: ın defense of the argument from reason
james beilby - naturalism defeated?: essays on plantinga's evolutionary argument against naturalism
neil a. manson - god and design
richard m. gale - on the nature and the existence of god
keith parsons - god and the burden of proof
herman phillipse - god in the age of science?

----din-bilim okumaları
aydın ışık - vahiy ve mucize
kemal batak - natüralizm çıkmazı
adnan aslan - tanrı'nın varlığına dair argümanlar ve çağdaş ateist din felsefesi eleştirisi
cafer sadık yaran - günümüz din felsefesinde tanrı inancının akliliği
mehmet aydın - kant'ta ve çağdaş ingiliz felsefesinde tanrı ahlak ilişkisi
mehmet aydın - süreç teizmi
metin yasa - tanrı ve kötülük
john b. cobb, david ray griffin - süreç teolojisi
tuncay imamoğlu - tanrı'nın doğası ve mucizenin imkanı: david hume'un antropomorfizm ve mucize eleştirisi
metin yasa - felsefi ve deneysel dayanaklarla ölüm sonrası yaşam
turan koç - din dili
john hick - inançların gökkuşağı
bilim ve din, ıan g. barbour
caner taslaman - evrim teorisi, felsefe ve tanrı
caner taslaman - big bang ve tanrı
caner taslaman - kuantum teorisi, felsefe ve tanrı
caner taslaman - allah, felsefe ve bilim
caner taslaman - modern bilim, felsefe ve tanrı
caner taslaman - evrenden allah'a
fatih özgökman - tanrı ve evrim
mustafa çevik - david hume ve din felsefesi
din felsefesi el kitabı

----siyaset
andrew heywood - siyaset
andrew heywood - siyasi ideolojiler
andrew heywood - siyaset teorisine giriş
will kymlicka - çağdaş siyaset felsefesine giriş
rothbard - devletin anatomisi
rothbard - özgürlüğün etiği murray
rothbard - eşitlikçilik: doğaya karşı isyan
milton friedman - kapitalizm ve özgürlük
atilla yayla - liberalizm
f.a. hayek - kölelik yolu
murray rothbard - insan, iktisat ve devlet
michael huemer - problem of political authority
ludwig von mises - sosyalizm
david friedman - the machinery of freedom

----ateizm
robin le poidevin - ateizm: inanma inanmama üzerine bir tartışma
mehmet mirioğlu - tanrının alfabesi

----psikoloji
steven pinker - boş sayfa
doğan cüceloğlu - insan ve davranışı

----iktisat
tufan samet özdurak - iktisadi düşünce okulları
coşkun can aktan - yeni iktisat okulları

----evrim
richard dawkins'in tüm kitapları
stephen jay gould'un tüm kitapları
eva jablonka - evrimin dört boyutu
john maynard smith - evrim kuramı
daniel dennett - darwin'in tehlikeli fikri
elliott sober - biyoloji felsefesi
çağrı mert bakırcı - evrim kuramı ve mekanizmaları
douglas j. futuyma - evrim
scott freeman, jon c. herron - evrimsel analiz
ernst mayr - biyoloji budur
steve jones - neredeyse bir balina
neil shubin - içimizdeki balık
harun yahya safsatası ve evrim gerçeği
matt ridley'in tüm kitapları

----kozmoloji ve fizik
brian greene'in tüm kitapları
lawrence krauss - hiç yoktan bir evren
steven weinberg'in tüm kitapları
stephen hawking'in tüm kitapları
marcus chown'ın tüm kitapları
richard feynman'ın tüm kitapları
5
16 /