#dünya tarihi

tser muharebesi

sophos
sırpça: Церска битка, cerska bitka; almanca: Schlacht von Cer

1. dünya savaşı'nda itilaf devletlerinin ilk zaferi. sırbistan krallığı'nın, topraklarının işgal edilmesi üzerine 15 - 24 Ağustos 1914'te avusturya-macaristan imparatorluğu ile yaptığı ve kazandığı 1.dünya savaşı muharebesi.

ismini sırbistan'da bulunan muharebenin yapıldığı ''tser'' (Цер, cer) isimli dağdan alır. muharebe sırasında; Stepa Stepanoviç sırp ordusunun, Oskar Potiorek avusturya-macaristan ordusunun komutanıdır. I. Aleksandar sırbistan krallığı'nın başındadır.

zaferin anısına marş na drinu isimli muhteşem marş bestelenmiştir.

***bu muharebe hakkında türk kaynaklarında bilgiye rastlayamadım.

jan iii sobieski

sophos
polonya krallığı'nın seçimle tahta çıkan ve 1674 - 1696 yılları arasında hüküm süren kralı. Avrupa'yı islamdan ve Osmanlı işgalinden kurtaran yüce kişi.

Kutsal Roma Germen imparatoru I. Leopold ile Osmanlı'ya karşı bir antlaşma imzalamıştır (1 Nisan 1683). Antlaşma koşullarına göre, iki müttefikten birinin başkenti kuşatılacak olursa, öbürü onu bütün gücüyle desteklemek zorundaydı.

1683'te, ii. Viyana Kuşatması'nda yaklaşık 25 bin kişilik ordusuyla yardıma koştu. Viyana'yı kurtarmak amacıyla toplanan bütün komutanlar arasında en yüksek rütbeli olduğu için yaklaşık 75 bin kişilik Avrupa müttefik kuvvetlerinin komutasını üstlendi. Avrupa tarihini belirleyen en önemli savaşlardan biri olan bu savaşın sonucunda Osmanlı ordularını Kahlenberg'te yenilgiye uğrattı (12 Eylül 1683).


reich

sophos
almanların imparatorluklarına verdiği ad.
tarihte üç tane reich vardır;

birinci reich (erstes Reich): 962-1806 yılları arasındaki Kutsal Roma İmparatorluğu; batı roma imparatorluğu'nu miras alan, orta çağ'dan ve 19. yüzyılın başına kadar orta avrupa'da hüküm sürmüş monarşi dönemi.

ikinci reich (zweites Reich): 1871-1918 yılları arasındaki alman imparatorluğu; Otto von Bismarck'ın 1871′de Alman şansölyesi olması ile başlayan ve II. Wilhelm'in I. Dünya Savaşı'ndaki yenilgisiyle sonlanan, Prusya önderliğindeki Alman İmparatorluğu dönemi.

üçüncü reich (drittes reich): 1933-1945 yılları arasındaki nazi almanyası: Adolf Hitler tarafından kurulmuştur. resmi adı, 1933-1943 yılları arasında ''deutsches reich'' (alman imparatorluğu) ve 1943-1945 arasında ''großdeutsches reich''tır (büyük alman imparatorluğu).

orta çağ

sophos
Avrupa tarihinde 5. yüzyıl ile 15. Yüzyıl arası yaklaşık 1000 yıl süren çağ.

Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü (476) ile başlamış, Rönesans ile veya bazı tarihçilere göre Amerika'nın keşfi ile (1492) sona ermiştir.

Türk tarihçilere göre kavimler göçü (375) ile başlamış ve İstanbul'un fethi (1453) ile sona ermiştir.

Bir nevi hristiyanların gerileme dönemidir.

Rönesans döneminde ortaya çıkmış olan "orta çağ" sözcüğü, "iki dönem arasında kalmış çağ" anlamına gelir aslında.
Orta çağ, antik çağ'ın sonunda başlayıp rönesansla sona eren avrupa'nın üzerine serilmiş "bin yıllık karanlık" olarak görülmüştür.

Ekonomide feodalizm egemendir. Feodalizmde zengin derebeyleri toprağın sahibidir. Yoksul serfler bu toprakları işletip hayatını kazanmaya çalışmıştır.

Roma imparatorluğu zamanla üç kültüre ayrıldı: batı avrupa'da roma merkezli, dili latince olan bir hristiyan kültür. doğu avrupa'da başkenti konstantinopolis, dili yunanca olan bir hristiyan kültür. Ve yunanları miras alan müslüman kültür;

kuzey afrika ile ortadoğu da roma imparatorluğu'na dahil edildi.
Orta çağ'da dili arapça olan müslüman bir kültür gelişti. Muhammed'in 632 yılında ölümünden sonra, islam tüm ortadoğu ve kuzey afrika'ya yayılmıştı. Ardından ispanya da müslüman alemine katıldı.
İslam aleminin en önemli kentleri mekke, medine, kudüs ve bağdat oldu.

Kültür tarihi bakımından önemli nokta helenistik kent iskenderiye'nin de araplar idaresi altına girmiş olmasıdır.
Böylelikle araplar yunan bilimini niras almışlardır. Tüm orta çağ boyunca matematik, kimya, astronomi ve tıp gibi bilimlerde en ileri ulus araplardı. Birçok başka alanda da arap kültürü hristiyan kültüründen ileriydi.

Bahsettiğim üç kol da içinde diğerlerinden izler taşıyordu.
Sonuç olarak bu üç kol orta çağ biterken kuzey italya'da buluştu böylelikle rönesans ya da başka bir deyişle "antik kültürün yeniden doğuşu" başladı.

otuz yıl savaşı

sophos
adından anlaşıldığı gibi otuz yıl süren, 1618 ile 1648 yılları arasında Orta Avrupa'da yapılan, Avrupa devletlerinin çoğunun katıldığı ve Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'nun kaybettiği savaşlar bütünü.

Savaşı Kutsal Roma Germen İmparatoru Ferdinand başlatmıştır;

Kutsal Roma Germen İmparatorluğu bu savaşta İspanya ile beraberdi.
Bu savaşa; Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ve İspanya'ya karşı İsveç, Danimarka, Hollanda, Fransa ve Alman Prenslikleri katıldı.

Savaşın sonunda kutsal roma germen imparatroluğu kaybedince imzalanan vestfalya Antlaşması (westphalia antlaşması) ile Avrupa halkına mezhep seçme özgürlüğü verildi. İspanya ise zayıfladı.
Fransa bu savaştan güçlenerek çıkmış ve Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'ndan toprak almıştır. Fransa'da krallar çok güçlenmiş ve hatta XIV. Louis'in “Devlet demek ben demektir.” sözü tarihe mal olmuştur.

yüzyıl savaşları

sophos
14-15. yüzyıllarda (1337-1453 arasında) ingiltere ve fransa krallıkları arasında 116 yıl süren savaşlar.
bu savaşlar sırasında 1346'da crecy (kresy) savaşı'nda tarihte ilk defa İngilizler tarafından top kullanılmıştır.

Yüzyıl Savaşları'nın başlangıcında İngiltere üstünlük sağlamıştır.
İngilizlerin birçok Fransız toprağını işgal ederek Orlean'ı kuşattıkları sırada Fransa'da gaipten sesler duyduğunu ve krala yardım etmekle görevlendirildiğini söyleyen jean d'arc (Jan Dark) ortaya çıktı.
jean d'arc, Fransızların cesaretini ve savaşı kazanacaklarına olan inançlarını arttırmış ve savaşların gidişatını değiştirmiştir. İngilizlere esir düşen jean d'arc'ın yakılarak öldürülmesi Fransa halkında ulusal heyecana yol açmış ve Yüzyıl Savaşları Fransa'nın üstünlüğüyle sonuçlanmıştır.

isa

sophos
Hristiyanlığın kurucusu, yahudi soyundandır;

Mö 8-2 arasında bir tarihte doğmuş, Ms 29-36 arasında bir tarihte ölmüştür, kesin bir tarih olmamakla birlikte bu tarihler tartışılmaktadır.

İbranice: Yeşu; Yunanca: Ιησούς (iseous); latince: iseus olan adı “Yehova'nın yardımı” anlamındaki yehoşua (yah: “Yehova” ve hoşia: “yardım”) sözcüğünden gelir.

Mesih (İbranice Maşiah: “meshedilmiş, kutsal yağla kutsanmış”; Yunanca: Hristos; Latince Christus) adı, Israiloğullarının Davut soyundan gelerek yeryüzünde Tanrı'nın egemenliğini kurmasını bekledikleri kurtarıcı kralla özdeşleştirilmesinden kaynaklanır.

Yeni Ahit'teki metinlere göre Yahuda kralı I. Herodes (Büyük) döneminde Beytlehem'de, Davut soyundan gelen Yusuf'un bakire nişanlısı Meryem'in oğlu olarak doğmuş Herodes'in ölümünden (İÖ 4) sonra Celile'deki Nasıra kentine getirilmiş, 30 yaşlarında “Vaftizci” olarak bilinen Yahya tarafından Şeria Irmağı'nda vaftiz edilmiş, Celile dolaylarında mucizeler gerçekleştirerek öğretisini yaymaya başlamış, Kudüs'te Yahudilerin en yetkili kurulu Sanidrin'in suçlu bulması üzerine Romalı Yahuda valisi Pontius Pilatus'un kararıyla çarmıha gerilmiştir.

Kaynak: https://www.msxlabs.org/

roma imparatorluğu

sophos
Latince: imperium Romanum
mö 753 yılında romulus ve remus tarafından kurulan (roma mitolojisine göre, roma krallığı) roma'nın siyasi tarihi krallık, cumhuriyet ve imparatorluk olmak üzere üç döneme ayrılır;
roma imparatorluğu, Roma Cumhuriyeti'nin Augustus liderliğinde MÖ 1. yüzyılda yeniden örgütlenmesiyle kurulan devlettir.
isa'nın doğduğu devlettir.

Romalılar, yaya ve atlı askerlerden oluşan güçlü orduları sayesinde italya yarımadası'nı, akdeniz'in batısında bulunan toprakları, makedonya, suriye ve mısır'ı egemenlik altına almış, doğu akdeniz'i fethetmiştir.
asker, idareci, büyük mimar ve büyük hukukçuydular.
roma'nın dünya'ya egemen olmasını sağlayan hukuksal yetenek yanında siyasal yeteneğiydi.

375 yılındaki Kavimler Göçü'yle başlayan karışıklıklardan sonra 395 tarihinde doğu roma ve batı roma olmak üzere ikiye bölünmüştür. İmparatorluğun batıdaki kısmı olan Batı Roma İmparatorluğu, Kavimler Göçü'yle Avrupa'ya gelen Cermen kavimlerinin saldırıları sonucu 476 yılında yıkılmış, doğu kısmı da varlığını Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu olarak 1453'te Osmanlı İmparatorluğu'nun padişahı Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethine kadar sürdürmüştür.

''roma'nın tarihsel görevi ve tarihte oynadığı rolün önemi, onun sayesinde evrensellik ilkesinin milliyet ilkesinden üstün tutulmasıdır.''
batı uygarlığı'nın fikri temellerini yunanlılar kurmuşsa da idari ve hukuksal temellerini de romalılar kurmuştur.

avusturya-macaristan imparatorluğu

sophos
Österreichisch-Ungarische Monarchie, (almanca: Österreich-Ungarn)
(macarca: Osztrák–Magyar Monarchia)
(1867–1918) Habsburg hanedanı tarafından yönetilen, orta avrupa'da hüküm sürmüş ve 1. dünya savaşı'ndan sonra yıkılan imparatorluk.
Avusturya ve Macaristan aslında içişlerinde bağımsız olan iki ayrı ülkeydiler Fakat dışişleri açısından tek bir Habsburg İmparatoru tarafından yönetilmekteydiler. Resmi para birimi kron'du.

prusya

sophos
(Almanca: Preußen), tarihin değişik dönemlerinde değişik anlamlarda kullanılmış bir deyim olmakla birlikte en çok 1713-1867 yılları arasında kendisine Prusya Krallığı adını veren Alman devleti anlamında kullanılır.

1701 yılından 1918 yılına kadar yaşamış prusya krallığı'dır, Krallık, Alman İmparatorluğu'nun merkezi durumundaydı. İmparatorluğun alanının üçte ikisine yakın bir alanı kapsamaktaydı. Krallığın güç merkezi Brandenburg olmasına rağmen krallık adını Prusya bölgesinden almıştır. isminin pre - russia (rusya'dan önce) kökeninden oluştuğu iddia edilir.


Prusya başlangıçta Kutsal Roma Germen İmparatorluğunun bir parçasıydı. 1806 yılında bu imparatorluk parçalanınca Prusya bağımsız bir krallık oldu. 1867 yılında Prusya kralı I. Wilhelm, Otto von Bismarck'ı başbakanlığa atadı. Bismarck Danimarka, Avusturya ve Fransa'a açtığı savaşlarla Alman bölgeleri bir bayrak altında topladı ve Alman İmparatorluğunu kurdu. Prusya kralı I. Wilhelm de artık Almanya'nın Kayzer Wilhelm'i oldu. Bu tarihten sonra Prusya Alman İmparatorluğunun en büyük parçası olarak kaldı. 1934 yılında Naziler Prusya tanımını tamamen ortadan kaldırdılar. Böylece Prusya ortadan kayboldu.

Günümüzde Modern Prusya Avusturya ile birlikte "Alman dualizminin" (Alman ikiliğinin) temeli olarak bilinir. millitarist bir devlettir.

bu militarist devletin avrupa da özellikle fransa da çok hayranı vardı. 6 milyon nüfusa karşılık 200 bin kişilik ordusu vardı. doğal coğrafi sınırlarının olmayışı ve çok düşmanı olması onu güçlü ve disiplinli bir ordu bulundurmaya itti. alman disiplinin altında yatan gereklilik budur. avusturya'nın giderek zayıflaması ile beraber alman dünyasının yükselen yıldızı oldu. şansölyeleri bismarck zamanında 1870 de sedan savaşı'nda fransa'yı mağlup etti, ve alman imparatorluğu prusya nın önderliğinde kuruldu.

abbas bin firnas

caravaggio
Acaba şans eseri Hz.Muhammed yerine kendisi peygamber olsaydı, dünyanın nasıl bir yer olacağını merak ettiğim Endülüslü mucit.

Abbas İbni Firnas bir astronom,şair,mühendis, fizikçi, kimyager ve mucittir.
İcat ettiği şeylerden bazıları;
Planetaryum,
su saati
mercek
gözlük
cam ve cam teknolojisinin geliştiricisi
Sülfirik nitrik, nitro hidrolorik asitler ve daha zibil gibi kimyevi maddeler.
Wright kardeşlerden 1023 yıl önce ilk uçan kişidir.

Firnas'ın memleketi Kordoba'da 37 kütüphane bulunuyor ve antik yunandan romaya insanlığın hafızasının saklanmasında katkıları olmuştur. Bence müslümanların dua etmesi gereken biri var ise o Abbas İbni Firnas'tır.
887'de vefat etmiştir.

bir komünistin idamı

jamiryo


"bir komünistin idamı" ve "idam edilirken duruşunu bozmayan komünist"
başlığı ile bütün dünyada bir dönem sansasyon yaratmış olan bu fotoğraf
aslında propaganda amacıyla çekilen sahte bir fotoğraftı. fotoğrafın
gerçeği yansıtmadığı defalarca belirtilse de propaganda amaçlı yayılma hızı çok yüksek
olduğundan, fotoğraf bir anda herkesin eline ulaştı. bazı kitleler
bu fotoğrafı sembolleştirdi bile.
fotoğraftaki idam emrinin veren kişinin ve onun yanındaki askerin direk
kameraya bakması, idam edilen kişinin idam pozisyonunda doğru açı ile
durmaması, idam ekibinin tüfekleri yanlış şekilde tutması ve idam için
çok yakından ateş açıyor olmaları, idam edilen kişinin manken olması,
ekibin freikorps kıyafeti giyiyor olması gibi birçok ispat ile fotoğraf yalanlansa da birinci dünya savaşından yeni çıkmış almanya'nın
güneyinde komünist bir eyalet kurmak için savaş veren komünistlerin çok
başarılı bir propaganda ürünü olmayı başardı.

edit: metin alıntı fakat durum önceden bildiğim bir konudur. ilerleyen zamanlarda hak talebi olmaması için belirtmek isterim. metnin kaynağını tekrar bulursam ekleyeceğim.