aliya izzetbegoviç

romacumhurbaskani
Aliya İzzetbegoviç, Boşnak devlet adamı ve bağımsız Bosna-Hersek'in ilk cumhurbaşkanı.
Doğum tarihi: 8 Ağustos 1925, Bosanski Samac, Bosna-Hersek
Ölüm tarihi ve yeri: 19 Ekim 2003, Saraybosna, Bosna-Hersek
Defin tarihi ve yeri: Kovaçi Şehitlik Mezarlığı, Saraybosna
Eş: Halida Repovac (e. 1993–2003), Melika Izetbegovic
Çocuklar: Bakir Izetbegović, Leila Aksami, Sabina Izetbegović

Bugün kendisinin ölüm yıldönümü Allah rahmet eylesin.
baran anlattı
bağımsız Bosna-Hersek'in ilk cumhurbaşkanı. Hayatını merak edenler ve wiki ye giremeyenler için buraya copy paste yapıyorum.

Aliya İzzetbegoviç, 1925'te bugün Bosna-Hersek'in kuzeybatısında bulunan Bosanski Šamac kasabasında Dünya'ya geldi. Ailesi İslâmî duyarlılığa sahip bir aileydi. Ancak İzetbegović, Müslümanları Avrupa'ya dışarıdan girmiş kimseler olarak gören bir çevrede yetişti. Saraybosna'da bir Alman lisesinde eğitim gördü. Bilime önem veren ve disiplinle çalışan bir öğrenci olarak tanındı.

Lise çağında üstün kabiliyetleriyle ve İslamî konulara ilgisiyle öne çıktı. O dönemde bazı arkadaşlarıyla birlikte dinî konuları tartışmak amacıyla Mladi Muslimani (Müslüman Gençler Kulübü) adını verdikleri bir kulüp kurdu. Bu kulübü kurduğunda henüz 16 yaşındaydı, fakat oldukça etkin ve üretken bir düşünce kabiliyetine sahip olduğu gözleniyordu. Bu yüzden kurduğu kulüp bir düşünce kulübü olmaktan çıkarak aktivite kulübüne dönüştü. Dolayısıyla birtakım eğitim ve hayır faaliyetlerine öncülük etmeye başladı. Ayrıca genç kızlar için de ayrı bir birim oluşturdu. İkinci Dünya Savaşı esnasında da ihtiyaç sahiplerine yardım etti.

13 Ocak 1946'da Yugoslavya yeniden bağımsızlığına kavuştu. Ancak bu bağımsızlık hareketinde Komünist Parti yanlıları önemli bir rol üstlendiklerinden bağımsızlık sonrasında da ülkede yönetimi ele geçirdiler. Ülkenin resmî statüsünü de federal cumhuriyetler birliği olarak belirlediler. Buna göre Yugoslavya altı federal cumhuriyet ile iki özerk bölgeden oluşacak, cumhuriyetlerden biri de Bosna-Hersek Cumhuriyeti olacaktı.

Komünist rejimin ülke yönetimini ele geçirmesiyle birlikte dinlerin toplumsal hayattaki varlığı giderek azaltıldı. İzetbegović, politik İslamı savunduğundan ve ateizme karşı olduğundan komünist yöneticilerin en önemli hedeflerinden biriydi. Bu sebeple 1949'da İslamcılık suçlamasıyla hapse girerek beş yıl hapis cezası çekti.

İzetbegović'in sıkıntıları 1953'te iktidara gelen Tito zamanında daha da arttı. Bu arada sistemin Müslümanların meseleleriyle ilgilenmesi üzere görevlendirdiği Hasan Duzu ile ilişki kurarak onunla irtibat halinde çalışmalar yürütmeye başladı.

Tito'nun 1974'te yeni bir anayasa hazırlamasından sonra yönetim din üzerindeki kontrolünü kısmen hafifleterek bazı geleneksel İslamî kurumların yeniden işlev kazanmasına imkân sağladı. Bu yumuşama üzerine bazı camiler ve medreseler yeniden açıldı. Küçük çapta da olsa bir yumuşamayla bazı dinî kurumların yeniden hayata geçirilmesi Müslümanlar arasında hızlı bir İslamî uzlaşıya zemin hazırladı.

1980'de Tito ölünce federasyon cumhurbaşkanlığı konusunda bir anlaşmazlık ortaya çıktı. Bunun üzerine altı federal eyaletin her birinin cumhurbaşkanının sırayla bir yıl federasyon cumhurbaşkanlığı yapması üzere anlaşma sağlandı. Bu gelişmeyle birlikte ülkede kısmen bir demokratikleşme sürecine girilmiş oldu. Çünkü federal eyaletlerde yönetime geçmek isteyenler siyasal partiler vasıtasıyla faaliyetler yürütebiliyorlardı. Buna bağlı olarak hürriyetlerde de bir genişleme oldu. İzetbegović'in oğlu bu ortamdan yararlanarak babasının makalelerini bir kitapta toparlayıp, 1983'te "İslamî Manifesto" adıyla yayınladı. İzetbegović'in daha önce 1970'te de bu adla bir kitabı yayınlanmıştı. 1983'te söz konusu kitabın yayınlanması epey bir yankı uyandırdı. Hâkim sistem bu gelişmeye tahammül edemeyerek İzetbegović'i Avrupa'nın ortasında radikal İslamî bir cumhuriyet kurmak için çalışmakla suçladı ve tutuklattı. İzetbegović, mahkeme önüne çıkarılıp “hakim sistemi değiştirmek ve Bosna-Hersek'i İslamî devlete dönüştürmek için çalışmak”la itham edildi ve yargılamadan sonra 14 yıl hapis cezasına mahkûm edildi. Fakat bu mahkûmiyet onun kitabının bütün Bosna'da duyulmasını ve tesirini göstermesini sağladı. Müslümanlar muhtelif yollarla onun söz konusu kitabını temin etmeye çalışıyorlardı. Kitabın yazarının bu kitaptan dolayı hapiste olması okuyanların ruhlarındaki tesirinin daha da artmasına sebep oluyordu.

Yargıtay kararıyla daha sonra mahkûmiyet süresi 11 yıla indirildi. 1988'de çıkarılan bir afla da serbest bırakıldı.

Beş yıllık hapis süresi (1983-1988) İzetbegović'in hayatında önemli etkiler yaptı. Hapiste düşünmeye, fikir üretmeye, daha önce üretilmiş fikirlerden istifade etmeye çokça fırsat buldu. Bunun yanı sıra önemli bir fikri eserinden dolayı hapse atılması olması, onun fikirlerinin çevrede daha çok yankı uyandırmasına sebep oldu. Ayrıca onun hapiste olduğu dönemde yıllarını verdiği "Doğu ve Batı Arasında İslam" adlı meşhur kitabı yayınlandı. Bu kitabını bir arkadaşı neşretti ve çok kısa zamanda geniş bir kitleye ulaşarak büyük yankı uyandırdı. İzetbegović, bu kitabıyla İslam'ı sade ve öz bir şekliyle yetişen nesillere kazandırmayı hedefliyordu


Alija İzetbegović'in 1997 yılındaki Amerika Birleşik Devletleri ziyareti
İzetbegović, hapisten çıktığında Dünya'da komünist rejimler çöküş dönemine girmişti. Yugoslavya'da da eski federatif yapının korunması konusunda çok fazla bir duyarlılık kalmamıştı. Bunun yerine bağımsızlık yanlısı fikirler etkisini göstermeye başlamıştı. Ayrıca eyaletlerde yönetime geçme konusunda etkin siyasi yarışlar başlamıştı. Aliya İzzetbegoviç de Bosna-Hersek Özerk Cumhuriyeti'nde Demokratik Eylem Partisi (SDA) adı verilen bir siyasi parti kurdu. Bu parti Bosna-Hersek'te 5 Aralık 1990'da gerçekleştirilen genel seçimleri kazanarak lideri Aliya İzzetbegoviç cumhurbaşkanı oldu. Bu seçim SDA'nın girdiği ilk seçim olmasına rağmen büyük bir başarı elde etti ve cumhurbaşkanlığını kazanmasının yanı sıra parlamentoda da 86 sandalye elde etti. Hastalık nedeniyle 14 Mart 1996 yılında Başkanlık görevini bırakmak zorunda kaldı .

1990'lı yıllara girildiğinde Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti içinde bir bağımsızlık hareketi baş gösterdi. Özerk cumhuriyetler birbiri ardından bağımsızlıklarını ilan ediyor ya da bu yönde niyetlerini ortaya koyuyorlardı. Bosna-Hersek de 1 Mart 1992'de gerçekleştirdiği referandum sonrasında bağımsızlığını ilan etti. Çünkü yapılan referandumda halkın % 62,8'i bağımsızlığı tercih etmişti. Ancak Sırplar hemen arkasından Bosna-Hersek yönetiminde söz sahibi olan Müslümanlara karşı savaş açarak yeni bir katliam hareketi başlattılar. Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlık mücadelesine destek olan Avrupa ülkeleri ve ABD ise Bosna-Hersek'i Sırp saldırıları karşısında yalnız bıraktılar. Bosna-Hersek Müslümanlarını en çok sıkıntıya sokan da, Avrupa'nın üçüncü büyük ordusu Yugoslavya Federal Ordusu'nun Sırp çetnikleriyle birlikte hareket etmesi, onlara destek vermesiydi. Müslümanlarsa herhangi bir askerî destekten yoksun ve silah yönünden çok zayıftılar. Sonuçta Sırplar Bosna-Hersek'in önemli şehirlerini işgal ettiler. Bu işgal hareketi bir milyona yakın Müslüman'ı göçe zorladı. Sırplar işgal ettikleri yerlerde hem katliam hem de yıkım gerçekleştiriyorlardı. Özellikle camileri ve İslamî izler taşıyan tarihî eserleri yıkmaya özen gösteriyorlardı.

Bosna-Hersek meselesinin çözümü için değişik tarihlerde gerçekleştirilen görüşmeler ve arabuluculuk çalışmaları da bir sonuç vermedi. 1994'ün sonuna gelindiğinde Bosna-Hersek'teki iç savaşın aldığı can sayısı 250.000'i, göçe zorladığı insan sayısı ise 1 milyonu aşmıştı.

Bosna-Hersek Cumhuriyeti cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç çok büyük askerî güce ve imkana sahip olan Sırplarla, her türlü askeri imkandan yoksun ve hiçbir dış desteğe sahip olmayan Bosna-Hersek halkını karşı karşıya getirmemek için önce oldukça temkinli bir politika izledi.


Bosna-Hersek Müslümanlarının direnişlerine Müslüman halklar grubu sahip çıktı. İslam dünyasının muhtelif bölgelerinden gençler direnişçiler soykırıma dur demek için bu ülkeye gitti. Direniş ve savaş aynı zamanda Bosna-Hersek Müslümanları arasında İslamî bilinçlenmenin artmasını da sağladı. Ancak ülke yönetimleri Bosna-Hersek Müslümanlarını büyük ölçüde yalnız bıraktılar. Katliamın son raddesine vardığı sırada da Sırpların isteklerini kabul etmeleri için Müslümanlara baskı yaptılar. İşte bu siyasi baskılar ve eşit olmayan savaş şartları karşısında İzetbegović, önüne konulan anlaşmayı kabul etmiştir. Çünkü savaşın devam etmesi Bosna Müslümanlarının tam bir soykırımla karşı karşıya gelmeleri gibi sonucun doğmasına sebep olabileceğini düşünüyordu. Neticede 1995'te ABD tarafından dayatılan Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla savaş sona erdi. Anlaşma Bosna-Hersek topraklarının % 51'ini Müslümanlara ve Hristiyan Hırvatlara, % 49'unu da Bosna-Hersek Sırplarına (veya bu ülkeye yerleşmiş Sırplara) veriyordu. Yönetimin de bu üç halk arasında paylaşılmasını şart koşuyordu. Anlaşmayla Amerika Birleşik Devletleri, aynı zamanda Müslümanlara ellerindeki silahları imha etmelerini ve ABD patentli silahları, yedek parçasız bir şekilde satın almalarını şart koştu.
sophos
boşnakça/sırpça: alija izzetbegović

Tarih yoksunu avellerin "bilge adam" dediği, şeriatçı (islamcı), nato sevdalısı, nazi yandaşlığı yapmış p*ç.

Ayrıca soykırımı falan önlememiş tam tersine halkının öldürülmesine göz yummuştur.

İslamcı bir o.*** ç.***dur.

Kendileri cahil olan Halkımız hiç bilgi sahibi olmadan alagavatları "bilge adam" ilan etmeyi çok seviyor.


''II. Dünya Savaşı yıllarında Nazi tümeninin üyesiydi, NATO'nun parçaladığı ve işgal ettiği Yugoslavya'daki yıkım sırasında ABD'nin müttefiki oldu. Birçok savaş suçu işledi ancak şimdi o geçmişteki ortakları tarafından "bilge kral" olarak anılıyor. İşte Aliya İzzetbegoviç''

trt'de dizisi yapılan, şeriatçı, islamcı, nato sevdalısı, nazi yandaşı, aşağılık politikacı. bosna hersek devletinin ilk başkanıdır.
bosnalıların çoğu kendisini sevmemekle birlikte bizim çomarlarımız ona hayrandır.

ayrıca srebrenica'da boşnaklara katliam kumpasını kendisi hazırladı.
Sırp komutan Mladiç ve ordusu Srebrenitsa'ya ilerlerken, İzzetbegoviç bu kentteki birliklerine çekilin emri verdi. (Şunu da belirtelim, boşnak ve hırvatlar, tarihte sırplar kadar katliamlar yapmışlardır.)

İzzetbegoviç nazileri desteklemesinin cezasını Tito önderliğindeki Yugoslavya'da 3 yıl hapis cezasıyla atlattı. Zira Tito yönetimi, II. Dünya Savaşı sırasında özellikle Boşnaklar ve Hırvatların Nazilerle işbirliğine gittiği gerçeğini unutturmak, yeni bir kardeşlik ve birlik dönemi başlatmak istiyordu. Bu nedenle İzzetbegoviç gibiler üstünkörü yapılmış soruşturmalarla göstermelik cezalar aldılar.

''II. Dünya Savaşı Yılları'nda Nazilerin işgali altındaki Hırvatistan'da kurulan işbirlikçi Ante Pavliç yönetiminin destekçileri arasında birçok Genç Müslüman Örgütü üyesi gibi Aliya İzzetbegoviç de yerini alacaktı. Pavliç'in Ustaşeleri Nazi işgaline direnen Tito liderliğindeki Partizanlara, direnişi destekleyen özellikle Sırp halkına, Çingenelere ve Yugoslavya Yahudileri'ne yönelik katliamları organize ediyordu. İzzetbegoviç II. Dünya Savaşı yıllarında esas hizmetini Naziler tarafından desteklenen Sırbistan'da kurulmuş olan General Milan Nedic'e sunacaktı. Nedic'in Çetnikleri tıpkı Ustaşeler gibi Nazi işgaline direnenlere yönelik savaş açmış ve kimi katliamları icra etmişti. İzzetbegoviç ile, bugünlerde Türkiye'de tartışmalarda sıklıkla lanet okunan Sırp milliyetçisi Çetnikler'in ortak geçmişiydi bu.''

''İzzetbegoviç'in mensubu olduğu Hançer örgütü, Naziler'in 13. SS Tümeni olarak biliniyordu. Hırvatistan'daki Yahudilerin etnik temizliği ve Saraybosna'daki Sırp katliamları bu birliğin eseriydi. Hançer Macaristan'daki Nazi yanlısı rejimi desteklemek için bu ülkede de kullanıldı. II. Dünya Savaşı'nın ardından ulaşılan belgeler, Genç Müslümanlar'ın bu birliğin oluşturulmasında kullanıldığını, dahası, Abwehr ve Gestapo gibi Nazi istihbarat örgütü için çalıştıklarını ortaya koydu.''

''Sunulanın aksine İzzetbegoviç kendisine model olarak Türkiye'yi değil, Pakistan'ı alıyordu ve ona göre Mustafa Kemal, İslam davasına ihanet etmiş bir haindi ancak Türkiye ile kendisini bağlayan şey, İslami geçmiş değil, ABD yandaşlığı oldu. Mücahit transferinde kullanılan Türkiye'deki İslami odaklar ise "bilge kral" propagandasının en önemli unsurları ve Yugoslavya İç Savaşı'nı "Müslüman Boşnaklar ve Hristiyan Sırplar" denklemine çekmeye özen gösteriyorlar.''