uyma

lux
Gerçek veya hayali grup baskısı sonucunda
davranış veya inançta oluşan değişiklik.
Uyma sadece diğer insanlar gibi
davranmak değildir; ayrıca onların nasıl
davrandığından etkilenmiş olmaktır.
Bu nedenle, uyma, başkalarıyla uyuşmak
için davranış veya inanç değişimidir.

Uymanın çeşitleri
• UYGU
• İTAAT
• KABUL ETME

Uygu (Razı Gelme)
Örtük veya açık bir isteği, özelde benimsenmediği hâlde, topluluk içinde yerine getirme (kravat takma)

İtaat
Doğrudan buyruk ve emirlere uygun davranma (cezadan kaçınma veya ödül almak için).
Kabul Etme
Toplumsal baskıya hem davranışta hem de
inançlarda uyma (baştan sorgulanan şeye gerçekten ikna olma ve kabul etme)

İtaati besleyen nedir?
• Kurbanın mesafesi
• Otoritenin yakınlığı
• Otoritenin meşruluğu
• Otoritenin saygınlığı
• Özgürleştirici bir başka grup üyesi

Kimler uyar?
Uyma sadece durumlara göre değil, aynı
zamanda kişilere göre de değişir. Peki ne kadar ve hangi sosyal bağlamlarda kişilik özellikleri ön plana çıkar?

KİŞİLİK
• İç etmenler (tutum, kişisel özellik) nadiren tam olarak belirli bir eylemi öngörmesine rağmen, bu etmenler farklı pek çok durum
karşısında bir kişinin ortalama davranışını daha iyi öngörür.
• Kişilik özellikleri, duruma özgü uyma eylemleri için zayıf ama ortalama genel uyum için daha güçlü yordayıcıdır.
• Kişisel özelliklerin en güçlü olduğu durumlar ise toplumsal kuvvetlerin kişisel farklılıkları bastırmadığı zayıf durumlardır.
• Keskin talepler kişilik farklılıklarının etkisindedirler.
• Sosyal etki zayıfsa yani dış etkiler zayıfsa kişilik özellikleri devreye girer.

Kültür
• Uyma ve itaat evrensel olsa da farklı kültürler insanları sosyal açıdan daha çok veya daha az duyarlı olarak toplumsallaştırıyor.
• Toplulukçu kültürde yaşayanlar daha duyarlı.
• Uyma ve itaat evrensel olgular olmakla
birlikte, kültürden kültüre ve çağdan çağa
çeşitlilik gösterir.

Toplumsal roller
• Rollerimizi içselleştirmeye meyilliyizdir.
• Toplumsal roller, bu rolleri üstlenenlere bir parça özgürlük verse de bir rolün bazı yanları mutlaka icra edilmelidir.
• Okulunu, bölümünü sevmese de bir öğrenci en azından sınavdan
sınava görünmeli, belli bir ortalamayı tutturmalı, ödevlerini teslim etmelidir.
• Farkında olmadan uyma süreci kişinin davranışlarını, değerlerini ve
kimliğini farklı bir yere adapte olabilmek için değiştirmiş olacaktır.
• Toplumsal roller belli derecede uymayı içerir ve beklentilere uymak
da yeni bir sosyal role adım atarken önemli bir iştir.
bu başlıktaki tüm girileri gör