Jül Sezar (gaius julius caesar) tarafından MÖ 46 yılında kabul edilen ve batı dünyasında 16. yüzyıla kadar kullanılan takvim. Artık yıl hesaplamasındaki ufak bir fark sonucu yaklaşık her 128 yılda bir günlük bir kayma oluşturduğu için, yerini Gregoryen takvim almıştır. mısırlılar'ın güneş takvimi'ni temel alan, gregoryen takvime kadar 1600 yıla yakın süre kullanılmış zaman ölçüdür.
sezar tarafından roma öğretisine uyarlanmış, keyfi olarak değiştirilmiş takvimdir.
oluşumu
jül sezar, o zamana kadar kullanılan takvimdeki karışıklıkları çözmesi için iskenderiyeli astronomi bilgini sosigenes'den yardım alır. sosigenes, 1 yılı 365,25 gün alarak oluşan mevsim kaymalarını düzeltmeyi hedeflemiştir. böylece 4'e tam bölünemeyen yıllar 365 gün olmuş, bu yıllardan artan çeyrek günlerse 3 yılın ardından gelen artık yıla eklenerek, artık yılı 366 güne çıkarmıştır. ayrıca 1 yılın 12 ay kalabilmesi için artık yıllarda aylar 6 ay 30, 6 ay 31 gün çekecek şekilde düzenlenmiştir. artık olmayan yıllarda ise yılın son ayından 1 gün çıkarılmıştır. bu da o dönemde yılbaşı mart olduğundan dolayı şubat ayının artık yıllarda 30, diğer yıllarda ise 29 güne çekilmesine sebep olmuştur. ayrıca takvim düzenlemesini yaptığı için temmuz ayının ismini değiştirerek kendi adından gelen july ismini vermiştir.
fakat sezar'ın öldürülmesinden sonra takvimde yapılan bu ıslahat düzgün uygulanamadı. takvim düzenlemelerini yapan pontifeksler, 3 yılda 1 artık yıl uygulaması yaparak takvimde tekrar bozulmalara sebep olmuştur. bu uygulamanın yapıldığı yaklaşık 40 yıl boyunca 3 gün kayma meydana gelmiş ve m.ö. 8. yılda augustus 12 yıl boyunca artık yıl uygulamasını durdurarak bu kaymayı düzeltmiştir. augustus tıpkı jül sezar gibi takvimde değişiklik yaptığı için ağustos ayının adını değiştirip kendi ismi olan augustus'u vermiştir. fakat ismi sezar'dan gelen temmuz ayının 31, ağustos ayının ise 30 çekmesinden dolayı şubat ayından 1 gün alınıp ağustos ayına eklenmiştir. böylece şubat ayı artık yıllarda 29, diğer yıllarda 28 güne düşmüştür.
kaynak: tr.wikipedia.org