erzincan sovyeti vakası

atticus finch
bildiğiniz gibi rus çarlığını yıkan bolşeviklerin ilk icraatlarından birisi kafkas cephesinde barışın sağlanması içine anadoludan çekilmek olmuştur. kızıl ordunun anadoluyu terk etme sürecinden hemen önce, günümüzde erzincan /bingöl illerinin olduğu bölgede sovyet generali arşak cemalyan'ın organizasyonuyla türk, kürt ve ermeni delegelerin katılımıyla bir yerel yönetim kuruldu. yönetimin adına türkçe "erzincan şûrası" denildi. "erzincan" deniliyor tabii ama, sovyetin kapsadığı bölge aslında günümüzdeki erzincan ilinin boyutundan çok daha büyüktü. bölgenin geri kalmış yapısında kamulaştırılacak bir fabrika, özgürleştirilecek işçiler yoktu. bunun yerine delegelerin ortak kararıyla feodal köy ağalarının topraklar üzerindeki mülkiyet hakları yok edildi ve bölge toprakları topraksız köylüye dağıtıldı.

tabii ki bu radikal reformların önünü almak isteyen osmanlı devleti yerel güçlerini kullanarak bölgeyi geri alma çalışmalarına başladı, ama erzincan sovyetinin yediği asıl darbe kızıl ordu barış amacıyla anadoludan çekildikten sonra yaşandı. türk delegeler osmanlı devletine bağlılıklarını ilan ettiler ve sovyetin kuzey kısmını (kendi bulundukları kısım) osmanlı devletine teslim ettiler. geriye kalan delegeler güvenlik sebebiyle sovyetin merkezini güneye, dersim/elazığ arasında yeşilyazı adındaki daha küçük ve ıssız bir yere taşıdılar. bu ihanetten sonra sovyet, osmanlı'nın uyguladığı ekonomik ve askeri baskıya dayanamadı, feodal ağalara gittikçe daha çok toprak kaybetti ve 1921 yılında kendini feshetti.
1
frantz fanon
az bilinen, konuşulmayan bir tarihsel olaydır.

bence bunun sebebi türk ve ermeni sosyalistliğin ortaklığında yönetilen bir birim olması, yani her iki milletin ulus-devlet doktrinlerini sarsmasıdır.
3