"kuruçeşme toplantıları" veya "kuruçeşme süreci", 1989 yılında türkiye solunun toparlanma ve birlik oluşturma gayesiyle istanbul - kuruçeşmede bir otelde toplanması ve sosyalist birlik ihtimali üzerine yapılan tartışmalara verilen isimdir. bu tartışmalar o dönemlerde "birlik tartışması süreci" adıyla da anılmıştır.
ekşi sözlükte gördüğüm, konuyla ilgili açıklayıcı bulduğum bir giriyi buraya aynen yapıştırıyorum:
"12 eylül sonrasında hemen hemen tüm sosyalist çevrelerde başlayan sorgulama süreci, geçmişin düşman kardeşlerini birbirine yaklaştırmış, benmerkezci ideolojik yaklaşımların yavaş yavaş terk edilmeye başlandığı bir noktada, 1988 yılında, sol hareket içinde yer alan bir çok grup ve çevre ortak bir tartışma platformunda buluşmuştu. daha sonra “kuruçeşme toplantıları” adıyla türkiye sosyalist hareketi tarihindeki yerini alacak olan tartışma toplantıları istanbul'da, eski tkp, tip, tsip gibi parti geleneğinden gelen çevrelerle kurtuluş, yeni yol, sosyalist politika, emek, devrimci mücadele gibi partileleşmemiş çevrelerin katılımıyla gerçekleştirildi. türkiye sosyalist hareketinin iki ana akımını oluşturan parti geleneği ve hareket geleneği ilk kez kuruçeşme'de birleşme yolunda bir araya geldiler. metin çulhaoğlu nun da vurguladığı gibi bu iki geleneğin buluşması fikri ilk kez bir platformda sınanma şansını yakaladı.
kuruçeşme süreci, sosyalizm projesini yeniden düşünme, tasavvur etme yolunda atılmış bir adımdı. sosyalist harekette ilk kez çoğulculuk temelinde atılan bir birleşme adımıydı. kuruçeşme toplantıları atilla aytemur un deyimiyle “solu rehabilite etti”. kuruçeşme toplantıları, geçmişin farklı gruplarının birbirleriyle sıcak ilişkiler kurabileceklerini kanıtladı. birbirlerinin kodlamalarını, kavramlarını çözdüler. birbirleriyle iş yapma ruhunu geliştirdiler. kuruçeşme ye katılan gruplardan murat belgenin deyimiyle birleşik sol bir parti için “olmazsa olmaz” iki ana akımdan biri olan kurtuluş, diğer ana akım olan devrimci yol olmadıkça girişilen tüm çabaların başarısızlıkla sonuçlanacağını iddia ederken, tkp kökenliler ise süreçten mutlaka yasal bir partiyle çıkmak gerektiğini söylüyorlardı.
fakat kuruçeşme, geçmişten gelen bir takıntıyı aşamadı. gruplar arasında devrimci-reformist saflaşması yaşandı. saflaşmanın bir yönünü oluşturan grup, reformcu olarak niteledikleri diğer grupla aynı partide birlikte olamayacaklarını söyleyip devrimci sol bloku oluşturdular. ancak bu girişim de, ertuğrul kürkçü gibi etkili isimleri ve sürece katılmayan troçkist sosyalizm grubunu içine almasına rağmen partileşemedi. diğer bir grup ise böyle bir saflaşmanın doğru olmadığını söyleyerek, yasal bir parti kurulması gerektiğini savundu. bu grupta yer alanlar bir süre sonra, sadun aren ve aziz nesinin öncülüğünde yürütülen birlik çalışması ile aynı zeminde buluşarak, ortak bir parti arayışına girdiler.
kuruçeşme süreci, sonunda beklenilen birlik projesi gerçekleştirilememiş olmasına rağmen sosyalist harekete yeni bir anlayışı yerleştirdi. doğru, hiçbir fraksiyonun tekelinde değildi. bu yüzden aradaki ayrılıklara rağmen ortak bir çatı altında bir araya gelmek bir gereklilikti. böyle bir birliktelik de ancak çoğulcu bir parti modeliyle gerçekleşebilirdi. bu düşüncelerin olgunlaşması neticesinde bir çok grup, hareket ve partiye mensup binlerce insan yepyeni bir sol partinin kuruluşunda yer aldılar. (bkz:özgürlük ve dayanışma partisi)"
bu giriyi yazan arkadaşın da belirttiği gibi, kuruçeşme toplantılarının en büyük tarihsel önemi uzun vadede özgürlük ve dayanışma partisinin kuruluşuna giden ortamı hazırlamış olmasıdır. ödp kurulduktan sonra neler oldu, ne derece başarılı oldu o başka bir tartışma konusudur. ikincil en önemli olay olarak da "gelenek" kökeninden gelen sip tayfasının tkp ismine çöreklenmesi gösterilebilir.